Het was uitgesproken gênant hoe minister Verhagen van Buitenlandse Zaken (CDA) en vicepremier Bos donderdagavond twee totaal verschillende lezingen gaven over de NAVO-brief waarin Nederland wordt verzocht na 2011 niet alleen trainers, maar ook civiele en militaire opbouwwerkers naar Uruzgan te zenden. Het kabinet stuurde deze brief, die vorige week donderdagavond in Den Haag arriveerde, donderdag naar de Tweede Kamer.Minister Verhagen zei dat het verzoek van de NAVO niet onverwacht kwam. „Alle contacten met de NAVO zijn van tevoren goed besproken en afgestemd met alle betrokkenen en dus ook met de heer Bos.” Een brief met een officieel verzoek van de NAVO komt niet zomaar. Het is diplomatiek gezien niet gebruikelijk een officieel verzoek van de NAVO af te wijzen en de verdragsorganisatie ‘een blauwtje’ te laten lopen.

Bos zei enkele uren later in het tv-programma Pauw en Witteman dat hij vorige week donderdag aan het kabinet heeft laten weten dat de PvdA niet voor verlenging van de missie is en dat hij het daarom onbegrijpelijk vindt dat de NAVO een brief stuurde. Bos zei dat hij niet eens wist dat er een verzoek van de NAVO aan zat te komen. Volgens Bos moet er sprake zijn van een misverstand. Het kabinet zou hierover vrijdag spreken.

Een van de twee bewindslieden doet de waarheid geweld aan. Uit een reconstructie blijkt dat Bos draait. Wat zijn de feiten?

Op dinsdag 2 februari sprak de ministerraad over de vraag over de missie in Uruzgan verlengd moet worden of niet. PvdA-ministers blokkeerden een verlenging niet en stelden een aantal voorwaarden. Eén daarvan was dat er een officieel verzoek van de NAVO zou moeten komen. Minister Verhagen van Buitenlandse Zaken is daar direct mee aan de slag gegaan. De afspraak was dat de PvdA-bewindslieden de PvdA-fractie zouden proberen mee te krijgen.

Een dag later, op 3 februari, vergaderde de PvdA-fractie. Die bleef op het standpunt staan dat verlenging van de missie in welke vorm dan ook, niet tot de mogelijkheden behoort.

Bos maakte de dag daarna, donderdag 4 februari, aan het kabinet kenbaar dat er met de PvdA en dus ook met de PvdA-bewindslieden niet valt te praten over verlenging. Dit tot verbazing van de bewindslieden van CDA- en ChristenUniehuize. Ondertussen had NAVO-secretaris-generaal Rasmussen ook niet stilgezeten. Die stuurde donderdagavond zijn officiële verzoek naar Den Haag.

De verklaring van Bos, donderdagavond, dat hij niets wist van een NAVO-verzoek, klopt dus niet. Het NAVO-verzoek is er mede gekomen op verzoek van de PvdA-bewindslieden, zo meldt een betrouwbare bron in het Haagse. Een mogelijke verklaring voor Bos’ uitlating zou kunnen zijn dat hij zelf op dinsdag 2 februari niet bij het kabinetsvergadering aanwezig was, maar het is ondenkbaar dat minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking, die het PvdA-smaldeel vertegenwoordigde, de gestelde voorwaarden namens de PvdA-ministers niet voorafgaand aan het kabinetsoverleg en na afloop ervan met Bos heeft afgestemd.

De conclusie kan niet anders zijn dan dat de PvdA-fractie haar bewindslieden heeft teruggefloten en dat PvdA-leider en vicepremier Bos onder de knoet zit van fractievoorzitter Hamer.