CU moet breken met elke zweem van theocratie
De CU opereert als een democratische partij, maar de basisdocumenten van de partij bevatten nog theocratische uitgangspunten. Daarom moet de CU ze herformuleren, stelt prof. dr. George Harinck.
Roel Kuiper en Gert Jans Segers menen dat ik in de bundel ”Van de marge naar de macht” onzorgvuldig over de ChristenUnie heb geschreven (RD 04-02). Ik ben volgens hen onvoldoende op de hoogte van discussies binnen CU-kring, zodat ik een –gelet op mijn verwantschap met christelijke politiek– opvallend oningewijd artikel had geleverd.Ik ben inderdaad de christelijke politiek toegedaan, maar daarover ging mijn artikel niet. Dat ging over de basisdocumenten zoals die rond 2000 door de CU zijn opgesteld en ook nadien bediscussieerd, met name de idee van de christelijke overheid. Ik was niet op die discussie gefocust, maar op de letterlijke tekst van de documenten.
Daarin valt te lezen dat de CU een christelijke overheid in het hier en nu voorstaat, die de Tien Geboden toepast en verdedigt in haar uitvoerende taken, met steun van de rechterlijke macht. Dat is, afgezien van alle mogelijke interpretaties, een opmerkelijke tekst die meer verwantschap toont met de SGP-beginselen dan men zou verwachten.
Deze en andere formuleringen inzake de christelijke overheid verdragen zich niet met het hoge goed van onze democratie. Dat weten CU’ers ook wel en daarom beklemtonen ze dat onder die christelijke overheid de geestelijke vrijheid gewaarborgd zal zijn. Maar deze garantie staat haaks op de Tien Geboden. Als die de norm zijn, zie ik het gelet op deze teksten somber in voor de moskee – en ook voor diverse kerken. De CU kent in de basisdocumenten alleen een gereformeerde kerk. Jammer voor de evangelischen en rooms-katholieken. Ook ik moet oppassen. Ik kreeg nu al van vooraanstaande CU-leden publiekelijk te horen dat mijn kritische beoordeling van de basisdocumenten gelijk staat aan diskwalificatie van de Bijbel. Wat zou straks een christelijke overheid daarvan vinden?
En Kuiper en Segers schrijven dat nu de CU aan de macht is „ze niet ineens de rechten en vrijheden van anderen” schendt. Met 6 zetels in het parlement niet ineens nee, maar met 36? De basisdocumenten bieden onvoldoende garantie. Anders dan de CU erkent de SGP tenminste dat geestelijke vrijheid en een christelijke overheid elkaar niet verdragen. Het is uiteindelijk van tweeën een.
Alleen, ik kies dan voor die geestelijke vrijheid, voor de democratie en niet voor de theocratie. Ik zie dat de CU in de politieke praktijk ook doen en daarom zouden die basisdocumenten gemoderniseerd moeten worden. Ik kies voor de democratie omdat ik christen ben. Ik wil geen christelijke overheid, evenmin een liberale of een islamitische overheid. Bij zo veel dominantie lopen minderheden altijd risico – GPV en RPF hebben dat terecht betoogd onder Paars.
Christelijke politiek moet geen politiek zijn ten bate van christenen, maar ten bate van aller recht. Laat de CU toch breken met elke zweem van theocratie en de democratie omarmen. Dat is het minst slechte dat christelijke politici in deze wereld kunnen doen.
De auteur is hoogleraar geschiedenis en directeur van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme aan de Vrije Universiteit.