Coalitie ontbeert strooizout
’t Strooizout begint nu echt op te raken. Verkeersminister Eurlings wil het kleine restje dat er nog is, om de voorraad te sparen, uitsluitend inzetten voor snelwegen. Nog even en de bak is echt leeg.
In overdrachtelijke zin is het strooizout van de coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie eveneens op. Hoewel de weg spekglad is door heikele dossiers als het Uruzganbesluit, het rapport van de commissie-Davids en –iets verder in het verschiet– de megabezuinigingen op de rijksbegroting, is na drie jaar met elkaar regeren het strooizout van de goodwill, het incasseringsvermogen en de vergevingsgezindheid schoon op. CDA en PvdA pikken niets meer van elkaar.Dat het verre van gezellig is in de coalitie, blijkt op allerlei manieren. Uit bezorgde blikken van zich door het Kamergebouw spoedende CDA- en PvdA-Kamerleden. Uit een ingelast overleg dat de CDA-top maandagavond had, een overleg expliciet bedoeld om te brainstormen over de toenemende spanningen met de PvdA. En uit de nogal heftige uitlatingen van de kleinste coalitiepartner. Als CU-partijleider Rouvoet het nodig acht publiekelijk te verklaren dat hij zich „wezenloos zou schamen” als het kabinet zou vallen in een tijd dat er zo veel belangrijke maatregelen genomen moeten worden, loopt de spanning tussen de regeringspartijen binnenskamers blijkbaar hoog op.
Daar komt bij dat de gemeenteraadsverkiezingen met rasse schreden naderen. Verkiezingen maken politici altijd zenuwachtig. En gespannen mensen denken minder goed na, raken sneller geïrriteerd, doen gemakkelijker iets waar ze later spijt van krijgen.
Wat deze coalitie eigenlijk zou moeten doen, is zichzelf streng toespreken en een heldere keuze maken tussen twee mogelijkheden: of met nieuw elan de laatste kilometers lopen en met name de bezuinigingsoperatie serieus en met kracht ter hand nemen, of de taak overlaten aan een volgende regeringsploeg.
Het eerste verdient in veel opzichten de voorkeur. Verkiezingen vormen een onmisbaar onderdeel van een democratie. Maar je moet ze niet te vaak hebben. Grootste nadeel is dat het regeren van het land gedurende een aantal maanden goeddeels stil ligt. En dat kunnen we ten tijde van een economische crisis eigenlijk niet hebben.
Daarom is het onverstandigste wat CDA en PvdA momenteel kunnen doen, het laatste restje zout gebruiken om het bij elkaar in de wonden te wrijven. Veel beter zou het zijn als Balkenende, Bos en Rouvoet eens een met-de-benen-op-tafel-sessie zouden beleggen, bijvoorbeeld in Beetsterzwaag, waarin de coalitiepartijen nagaan of ze nog met elkaar verder willen, en zo ja, welke doelen zij dan nog willen behalen.
Is zelfs voor zo’n eerlijke evaluatie de stemming al te zeer bedorven, dan kan men er beter de brui aan geven. Alles is beter dan uit angst voor een verkiezingsnederlaag zonder enige daadkracht voortsukkelen naar de eindstreep.
Helaas laat de geschiedenis zien dat die derde optie, die eigenlijk geen optie is, nogal eens gekozen wordt door coalities waarbij mensen het gevoel hebben: bij elkaar deugen ze niet, van elkaar meugen ze niet.