Dat is een voorzichtige conclusie die getrokken kan worden uit de voorlopige resultaten van de actie Kerkbalans 2009. Deze werden woensdagmorgen in Utrecht gepresenteerd bij de start van de actie Kerkbalans 2010.Elk jaar stuurt de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving van de PKN aan alle gemeenten een formulier waarop ze de resultaten van de actie Kerkbalans kunnen invullen. Ieder jaar weer stuurt slechts een derde van het aantal gemeenten dat formulier ook werkelijk terug. De resultaten van de actie Kerkbalans 2009 die de PKN presenteert, geven dan ook geen exact beeld van de totale inkomsten van de gemeenten in de PKN, maar een patroon dat is gebaseerd op de 528 gemeenten die de resultaten doorstuurden naar Utrecht.

Ook vorig jaar zat de gemiddelde bijdrage per adres flink in de lift, met een stijging van 3,7 procent. Toch lijkt het punt dichtbij dat de stijging van de gemiddelde toezegging de daling van het aantal gemeenteleden dat een toezegging doet niet meer op kan vangen. Van de 528 onderzochte gemeenten is in 2009 de stijging van het totale bedrag dat is toegezegd met 0,02 procent wel heel erg klein. Voor de 528 geanalyseerde gemeenten gaat het dan om een stijging van 15.038 euro op een totaalbedrag van bijna 65,3 miljoen euro.

Bij deze cijfers moet wel opgemerkt worden dat ieder jaar opnieuw blijkt dat gemeenteleden uiteindelijk meer aan de kerk geven dan ze eerst hebben toegezegd. Zo werd in de 528 onderzochte gemeenten in 2008 uiteindelijk bijna 3 procent meer gegeven dan in dat jaar in eerste instantie was toegezegd.

Kredietcrisis

De oorzaken voor het feit dat steeds minder mensen geld geven aan de PKN zijn bekend. De kerk kampt met een dalend ledental. Veel gemeenten vergrijzen en ouderen, die vaak veel geld gaven aan de kerk, vallen weg.

Volgens de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving heeft in 2009 de kredietcrisis een grotere invloed op het geefgedrag van de kerkleden gehad dan eerst werd verondersteld. Opvallend is ook dat gemeenten die in februari/maart 2009 een teruggang van de toezeggingen constateerden en de hulp van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving vroegen er in maart/april 2009 aanmerkelijk beter voor stonden. Gemeenteleden die eerst, mede als gevolg van de economische crisis, terughoudend reageerden, gaven in de loop van het jaar toch een bijdrage aan de kerk.

Een persoonlijke aanpak blijkt voor gemeenten nog steeds dé manier om de inkomsten te verhogen. Zo meldt een van de 528 geanalyseerde gemeenten een verhoging van de toezeggingen met 30 procent nadat de kerkrentmeesters persoonlijk bij de gemeenteleden waren langsgegaan.