Dit jaar legde koningin Beatrix de vinger bij de keerzijde van virtuele contacten via sms en internet. De technische vooruitgang maakt de mensen onafhankelijker en afstandelijker. Ofschoon de moderne mens grossiert in virtuele contacten, gaat gemeenschapsgevoel verloren. In moeilijke omstandigheden is volgens de vorstin „tastbare nabijheid” nodig om solidariteit en compassie op te roepen.Het digitale revolutie heeft onmiskenbaar voordelen gebracht. Informatie is in ruime mate beschikbaar gekomen, afstanden worden snel overbrugd en contacten heel gemakkelijk gelegd. De wereld is een dorp geworden.

Tegelijk zijn er belangrijke minpunten te noemen. De koningin heeft daar terecht aandacht voor gevraagd. Mensen hebben wel veel contacten, maar onderhouden die via het scherm waarachter zij schuilgaan. „Wij kunnen nu spreken, zonder tevoorschijn te komen, zonder zelf gezien te worden, anoniem.” Zo blijven internetvrienden vaak in wezen onbekenden voor elkaar.

Algemeen is men er wel van overtuigd dat juist dat anonieme karakter van de gedigitaliseerde communicatie een belangrijke oorzaak is voor de vergroving van onze taal. Even snel een primaire reactie intikken en versturen, is heel eenvoudig. „Domweg, grofweg emoties uiten is gemakkelijk geworden. Op spreken zonder respect wordt niemand meer afgerekend,” aldus de vorstin.

Ingrijpender is nog dat door de internetcommunicatie het gemeenschapgevoel verloren dreigt te gaan. De moderne mens duikt weg achter zijn scherm. Hij los komt te staan van de gemeenschap. Via zijn computer onderhoudt hij contacten over de hele wereld, maar van echte, wezenlijke ontmoeting is geen sprake. Daarvoor heeft men immers elkaar nabijheid nodig, moet men emoties kunnen zien en betrokkenheid kunnen voelen. Zo vereenzaamt men. „Persoonlijke vrijheid is los komen te staan van verbondenheid met de gemeenschap. Maar zonder enig wij-gevoel wordt ons bestaan leeg”, zo zei de koningin op eerste kerstdag.

In reacties op de kerstrede van de koningin wordt haar kritiek door velen weggehoond. Zij juichen de toegenomen onafhankelijkheid juist toe omdat zij de persoonlijke vrijheid als het hoogste goed beschouwen. Dat bejubelde individualisme heeft de theoloog Miskotte ooit met recht „voltooide liefdeloosheid” genoemd.

Medemenselijkheid en naastenliefde komen niet echt tot hun recht via bits en bytes, via internetcontacten en giro-overschrijvingen. Dat zijn slechts hulpmiddelen. Het wezenlijk contact is er als men elkaars stem hoort, men elkaar van aangezicht tot aangezicht ziet en met elkaar van hart tot hart spreekt. Die betrokken, warme communicatie dreigt in het internettijdperk verloren te gaan. Terecht daarom dat de koningin in haar toespraak heeft opgeroepen weer te zoeken naar hetgeen samenbindt. De samenleving snakt ernaar.