„Het is een akkoord waar we mee kunnen leven. We beschouwen het als een eerste stap op weg naar een ambitieus akkoord”, aldus Cramer. Ook minister-president Balkenende reageerde ingetogen op het bereiken van de overeenkomst. „Het is een stap in de goede richting, maar we zijn er nog niet”, stelde de premier na een lange dag onderhandelen.„Dit akkoord gaat verder dan ooit, maar wij hadden nog wel verder willen gaan”, aldus de premier. Volgens Balkenende is de tekst die er nu ligt de definitieve. „Formeel gaat de vergadering verder en er zullen nog wat kritische opmerkingen gemaakt worden, maar wat er nu ligt is het”.

Balkenende wil onder meer dat er nog afspraken gemaakt worden over de wettelijke status van het verdrag. „De discussie over het bindende akkoord is nog niet afgelopen”, zei hij. De goede punten in het akkoord zijn volgens de premier de verwijzing naar de 2 graden Celsius, die de wereld maximaal mag opwarmen, de financiering voor arme landen en de monitoring van de reductiebeloftes.

In het akkoord dat door een kleine groep landen op papier is gezet, staat dat de opwarming van de aarde tot 2 graden Celsius zal worden beperkt. Ook is besloten dat de ministers en regeringsleiders op de volgende klimaattop in december 2010 zullen streven naar een juridisch bindend document . Dat is één van de onderwerpen waar premier Balkenende veel waarde aan hecht. „De discussie over het wettelijk bindende akkoord is nog niet afgelopen”, zei hij.

Verder is overeen gekomen dat een groen fonds zal worden opgericht voor arme landen die kampen met de gevolgen van klimaatverandering. Daar zullen vanaf 2010 al vele miljarden in gestort worden.

Minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) was zeer tevreden met het fonds. „We hebben ervoor gezorgd dat de arme landen additionele gelden krijgen om zich te weren tegen klimaatverandering”, aldus de minister. Een Nederlands voorstel over de manier waarop met die gelden moet worden omgegaan, kwam in de definitieve tekst terecht. Minister Cramer noemde dat een „groot winstpunt”. „Zonder dit compromis waren we er niet uitgekomen”, stelde zij.

In februari moeten alle landen hebben aangegeven hoeveel uitstoot zij in 2020 ten opzichte van 1990 gaan verminderen. De Europese Unie heeft altijd gesteld 30 procent te willen reduceren, op voorwaarde dat ook andere landen ambitieuze percentages zouden noemen. De kans is nu aanwezig dat Brussel in februari maar 20 procent vastlegt. „Wat er nu is geboden, is niet voldoende voor die 30 procent”, zei Balkenende. „Maar we moeten er wel alles aan doen om dat percentage omhoog te krijgen. We moeten dus andere landen gaan stimuleren”.

Minister Cramer blikte na afloop van de onderhandelingen alvast vooruit op de komende maanden. Ze sprak over de klimaattop die eind 2010 in Mexico zal worden gehouden. „Daar zijn dan zeer waarschijnlijk weer regeringsleiders voor nodig”. Volgens de ministers en de premier is het onderhandelingsklimaat aanzienlijk veranderd. Cramer stelde in de nacht van vrijdag op zaterdag op de klimaattop nog nooit eerder zo’n machtsvertoon te hebben meegemaakt tijdens de onderhandelingen. „Dit is niet meer de wereld van de 20e eeuw, maar die van de 21e. Het machtsvertoon van een aantal landen heeft ons allen vijf dagen lang in de ban gehouden”, sprak de minister.

„Dit is nooit eerder vertoond. Regeringsleiders van de Europese Unie zeiden dat ze voor hun gevoel in een theaterstuk terecht waren gekomen, waarbij zij zelf niet meer wisten welke rol zij speelden”, vertelde Cramer. Ze trok ook haar conclusies voor de toekomst: „In deze geglobaliseerde wereld zal het nooit meer zo zijn dat de wereld zich zomaar internationaal zal laten binden in een verdrag”.

De minister noemde de afspraken „een akkoord waar we mee kunnen leven. We beschouwen het als de eerste stap op weg naar een ambitieus klimaatakkoord”. Cramer hoopt dat op de klimaattop in Mexico eind volgend jaar rond te kunnen krijgen. „Daar zijn dan zeer waarschijnlijk weer regeringsleiders voor nodig”.

Bij de Nederlandse politieke partijen heeft het akkoord gemengde reacties opgeroepen. D66 en GroenLinks zijn niet positief. De PvdA rept van een doorbraak, het CDA spreekt van het best haalbare resultaat.

Tweede Kamerlid Van der Ham van D66 noemde het resultaat vannacht teleurstellend. „Er staan mooie dingen in het akkoord, maar met name op het gebied van CO2-reductie is het moeilijk om de doelen die zijn gesteld af te dwingen”, meent Van Der Ham. „Ook had Europa meer leiderschap kunnen tonen op de klimaattop. De EU had zijn hoop misschien een beetje te veel gevestigd op de Amerikaanse president Barack Obama. Maar het is absolute winst dat de ontwikkelingslandenlanden financiële steun zullen ontvangen.”

Tweede Kamerlid Samsom van de PvdA was positiever en stelde dat het akkoord voldoende elementen bevat om tevreden te zijn. Samsom is onder meer blij met de forse toezeggingen die de ontwikkelde landen doen op het gebied van reductie van uitstoot. „Er is een begin gemaakt. De uitbouw komt later wel.”

De Partij voor de Dieren vindt het akkoord „absoluut onvoldoende”. Thieme van de PvdD sprak van een slap akkoord, omdat het niet bindend is. Ook Vendrik van GroenLinks was negatief. „Dit is een slappe tekst, er zijn geen verplichtingen en geen harde doelen.”

„De tekst barst van de open eindjes”, aldus Tweede Kamerlid Paulus Jansen van de SP. Hij wil de tekst echter wel in de context plaatsen. „Het gaat erom dat je er als land niet omheen kunt om te investeren in een duurzame economie. De ontwikkelingen buiten de onderhandelingen zijn veel positiever. Zo investeren India en China vrijwillig in duurzame vormen van energieopwekking. Daar put ik hoop uit. Als je mij vraagt: is het glas halfvol of halfleeg, dan zeg ik: halfvol.”

Jansen leidt de Nederlandse delegatie Kamerleden in Kopenhagen. Hij is samen met acht collega’s in de Deense hoofdstad om te zien hoe het proces verloopt.

Tweede Kamerlid Spies van het CDA zei dat het best haalbare resultaat is bereikt. „Als je het afmeet tegen de verwachtingen waarmee we hier zijn gekomen en de inzet van de Europese Unie, dan hadden we liever een beter akkoord gezien”, stelde Spies. Als dat niet lukt zijn er twee opties. „De eerste is de prullenbak, de tweede is dat we het ermee moeten doen”.

Kamerlid De Mos van de PVV noemde het klimaatakkoord een farce. De Mos vindt dat de mensheid zichzelf overschat door in een akkoord vast te stellen dat de opwarming van de aarde kan worden beperkt tot twee graden. Bovendien meent dat PVV dat geld voor „ zo’n duur mega-circus zoals in Kopenhagen” beter kan worden besteed aan ouderenzorg, veilige wijken en onderwijs