„Bedje predikant niet meer gespreid”
„Voor een predikant staat het bedje niet meer gespreid. Dat maakt de studie theologie juist interessant en het predikantschap een uitdagend beroep.” Dat zei prof. dr. F. G. Immink, rector van Protestantse Theologische Universiteit (PThU), maandag in Utrecht.
In de Janskerk vond de derde dies natalis van de PThU plaats. Prof. Immink wees op het veranderende „culturele en religieuze landschap” in Nederland. „In het kerkelijke circuit zijn vertrouwde paden niet meer vanzelfsprekend”, aldus de rector van het opleidingsinstituut van de Protestantse Kerk in Nederland.Prof. dr. C. G. de Kruijf, hoogleraar ethiek aan de PThU-vestiging in Leiden, sprak dit jaar de dieslezing uit. Hij sprak over „de realistische ethiek” van Emil Brunner (1889-1966), de Zwitserse theoloog die na een periode van vriendschap een scherpe strijd voerde met de invloedrijke Karl Barth. Brunner kon ondanks zijn scherpe pen niet tegen Barth op, stelde prof. De Kruijf. Dat wist Brunner zelf ook: „Zijn hele leven speelde zich af in de schaduw van Barth. En dat is ook na hun dood zo gebleven.” „Barth was de grotere geest. Brunner is zelden verrassend, Barth voortdurend.” Toch was Brunner in sommige opzichten zijn tijd ver vooruit, aldus prof. De Kruijf.
In zijn jaarrede liet de Leidse hoogleraar zien dat de „realistische ethiek” die Brunner voorstond, nog steeds bruikbaar is en daarom aandacht verdient. „Hoewel Brunner uiteindelijk als dogmaticus is bijgezet, beschouwde hij ook zelf zijn ethiekboek ”Das Gebot und die Ordnungen” als het hoogtepunt van zijn theologiebeoefening.”
Prof. De Kruijf stelde Brunners realisme tegenover het radicalisme, maar het realisme is volgens hem het meest Bijbels. „Wie preekt over de rijke man die alles moest verkopen en de opbrengst aan de armen moest geven, heeft een probleem: vrijwel niemand die rijk is, inclusief de prediker, geeft gehoor aan deze oproep. Dit geldt eveneens voor het advies je oog uit te rukken als het je tot zonde verleidt. Radicaal ben je als je de oproep laat staan. De realistische dominee adviseert echter om 10 procent van je bezit te schenken, ”tienden”. Wie echter het radicale absolute gestalte wil geven in het sociale leven, zal merken dat het geruchten van oorlog veroorzaakt, of wanhoop om de mislukking, of een vlucht in de mystiek. Juist het realisme heeft wortels in de radicaliteit van het Evangelie”, aldus prof. De Kruijf.
Brunners gedachtegoed trekt nog steeds, merkte de ethicus op. Brunner zelf „was bang dat hij na vijftig jaar niet meer gelezen zou worden. Dat valt mee. Recent verscheen een biografie, zijn boeken zijn verkrijgbaar.”
De plechtigheid in Utrecht werd opgeluisterd met adventmuziek door het Vocaal Theologen Ensemble onder leiding van Hanna Rijken. Het koor bestaat uit theologen (in opleiding).
