Het succesvol overeenkomen van de opvolger van het Kyotoprotocol uit 1997 –dat in 2012 afloopt– hangt af van vier essentiële factoren, stelt Yvo de Boer, directeur van het VN-klimaatbureau UNFCCC in Bonn.Zo moeten de industrielanden eenduidig aangeven hoe ver ze de uitstoot van hun broeikasgassen rond 2020 hebben teruggebracht. Het streven is 25 à 40 procent reductie ten opzichte van 1990. Volgens het VN-klimaatpanel IPCC blijft de temperatuurstijging daarmee beperkt tot 2 graden Celsius.

Daarnaast moeten de ontwikkelingslanden op papier zetten hoe zij hun uitstoot binnen de perken gaan houden. De rijke landen moeten met geld over de brug komen om het internationale fonds te financieren dat ontwikkelingslanden helpt in de strijd tegen de gevolgen van de wereldwijde opwarming. En er moeten afspraken komen over een internationaal regime dat de strijd tegen de klimaatverandering kan beheren.

Dat zijn echter harde noten om te kraken. De Europese Unie heeft besloten de uitstoot van broeikasgassen in 2020 te beperken met 20 procent ten opzichte van de uitstoot in 1990. Dat gaat China –met India het grootste ontwikkelingsland– niet ver genoeg: Europa moet streven naar minstens 40 procent reductie.

China wil de uitstoot van CO2 per eenheid van het bruto nationaal product (BNP) tegen 2020 met 40 tot 45 procent ten opzichte van 2005 terugbrengen. Daarmee stijgt de uitstoot nog wel, maar minder snel. De VS hebben zich tot nu toe slechts bereid verklaard tot een vermindering met 17 procent ten opzichte van 2005.

Bovendien eist China dat de rijke landen over de brug komen met 0,5 tot 1 procent van hun BNP voor het internationale fonds, een veelvoud van het bedrag dat ze nu in ontwikkelingshulp steken.

In het Italiaanse l’Aquila kwamen in juli de grootste industrielanden en andere belangrijke partijen voor Kopenhagen bijeen. De standpunten kwamen echter niet dichter tot elkaar.

„Het Kyotoprotocol was de warming-up van tien minuten”, meent de Braziliaan Carlos Nobre, een van de wetenschappers die meewerkten aan het klimaatrapport voor Zuid-Amerika. „De echte wedstrijd moet nu beginnen, maar velen willen zich voor altijd blijven warmlopen.”

De Afrikaanse landen dreigen ermee de top in Kopenhagen te verlaten als niet tegemoetgekomen wordt aan de hulpvraag om de vérstrekkende gevolgen van de klimaatverandering op hun continent aan te pakken.

Internationale waarnemers stellen dat de enige manier om tot een bruikbaar resultaat te komen, is door sterk leiderschap van Obama (VS), Merkel (Duitsland), Jiabao (China) en een constructieve opstelling van India.

De Indiase minister van Milieu, Ramesh, dreigde in oktober dat India opstapt als het door het Westen bindende beperkingen opgelegd krijgt. Het land wil wel vrijwillig de uitstoot binnen de perken houden.

De sleutel die leidt tot succes of mislukking van ”Kopenhagen” ligt in de handen van de VS, aldus Yvo de Boer vorige week. Als de VS zich binden aan vergaande uitstootbeperkingen, zullen ook China en India reducties toezeggen en investeren in duurzame energie. Willen de VS niet, dan zal ook de aanwezigheid van Obama in Kopenhagen niet tot een akkoord kunnen leiden.