RK-Kerk wil zelfbewust zijn
”Katholiek met hart en ziel”. Dat is het motto waarmee de Rooms-Katholieke Kerk aan de vooravond van de herdenking van 150 jaar bisschoppelijke hiërarchie in Nederland de markt op gaat. In 1953 werd nog op triomfalistische wijze herdacht dat 100 jaar eerder weer bisschoppen in Nederland waren toegelaten en de RK-Kerk daarmee opnieuw volwaardig kerk was geworden. Maar het hoogtepunt van de emancipatie was tegelijk ook het keerpunt, was gisteren te horen tijdens de presentatie van de campagne in Utrecht.
Op 7 maart is het precies 150 jaar geleden dat in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie werd hersteld. De komst van de bisschoppen leidde tot felle protesten van protestantse zijde. Dat kwam onder meer tot uitdrukking in de zogenaamde Aprilbeweging.
Voor de RK-Kerk in Nederland is de herdenking van het herstel van de hiërarchie een reden om het rooms-katholieke geloof weer te promoten. Rooms-katholieke media (via radio, televisie, internet) zullen de komende maanden allerlei programma’s bieden die moeten uitlopen op een landelijke manifestatie op 7 juni. De teneur van dit alles is om 150 jaar ”zichtbaar rooms-katholiek leven” te verbeelden. Op 23 maart is er -voor de tweede keer- een Open Kloosterdag. Zo’n honderd kloosters zetten hun deuren open.
Hein Pieper, voorzitter van de projectgroep 2003, zei dat 1953 een keerpunt is geweest. „De laatste vijftig jaar is er veel geworsteld met het geloof, de institutionele kaders zijn weggevallen en het geloof werd gemarginaliseerd of als achterlijk gezien.” Bij de manifestatie in juni wordt gemikt op de gemiddelde parochiaan. „Veel parochianen hebben het gevoel droog te staan. De manifestatie wil het accent leggen op bezieling, ontmoeting en bemoediging.” Er komt een live-uitzending van een eucharistieviering.
Op die dag zijn er geen grote reflecties, maar wel levensverhalen. Dat past volgens Pieper in de rooms-katholieke traditie van de heiligenverhalen. Twee bisschoppen uit de derde wereld en de rooms-katholieke oud-premier Lubbers, hoge commissaris voor de vluchtelingen bij de VN, zullen vertellen over hun geloofsinspiratie.
Volgens Leo Fijen, eindredacteur van het televisieprogramma Kruispunt, is het rooms-katholieke leven niet minder, maar wel anders geworden. „Kleiner, maar vitaler.” Duizenden vrijwilligers geven volgens hem gestalte aan het rooms-katholiekzijn in de samenleving.
Religie scoort niet in de media, zei ooit de Belgische kardinaal Danneels, maar in Nederland kijken volgens Fijen rond de 1 miljoen mensen naar de KRO-programma’s op zondag. Fijen: „Wil er toekomst zijn voor het geloof dan moeten er woorden worden gevonden om de hedendaagse kijker te bereiken, maar tegelijk om de kerkelijke taal te communiceren. Dan pas is er kans om de 80 procent randkerkelijken of buitenkerkelijken te interesseren.”
Volgende week zal er ook een documentaire over kardinaal Simonis worden uitgezonden. Daarin laat hij zich uit over allerlei onderwerpen. „Er wordt gezegd dat ik een papegaai van de paus ben. Wie dat zegt, heeft er niets van begrepen.”
Simonis vindt dat het celibaat buiten elke discussie staat. „Priesters hebben zichzelf gesneden, ze zijn helemaal vrij voor God en Zijn Koninkrijk.” Zelf zou de kerkleider nooit een vrouw of gezin gelukkig kunnen maken, denkt hij. „Ik heb veel te veel te doen.” Maar met het vele vergaderen heeft hij het niet breed. „Ik denk dat ik mijn tijd wel eens beter kan besteden in het onderhouden van persoonlijke contacten.” De seksschandalen waardoor zijn kerk wordt geteisterd, grijpen bij hem diep in. „Als ik de verhalen over de gebeurtenissen in Amerika hoor, slaap ik dagen, soms weken minder. Het geeft een pijnlijk gevoel. Dan denk ik: Was ik maar geen bisschop.”
voetnoot (u17(Zie ook de katern Kerkplein.