De Russisch-orthodoxe priester Leonid Dzalilor is er zeker van. De moord op zijn collega Danil Sisojev, vorige week donderdag in Moskou, heeft niets te maken met enige vijandigheid tussen de in Rusland aanwezige godsdiensten. „Wat donderdag is gebeurd, is een tragedie. Dat is een incident. Elke godsdienst is ontstaan uit het hart en de Russisch-Orthodoxe Kerk heeft ze allemaal even lief.”Dzalilor (31) heeft net binnen afscheid genomen van Sisojev, die in zijn eigen kerk ligt opgebaard. Bezoekers staan buiten in een rij om de laatste eer te bewijzen aan de priester. Een foto van hem hangt aan de buitenkant van de houten kerk.

De 35-jarige Sisojev was een uitgesproken priester binnen de Russisch-Orthodoxe Kerk. Hij stond bekend om zijn missiewerk. Hij richtte zich vooral op de bekering van moslims en trok fel van leer tegen de islam. Onderzoekers sluiten niet uit dat de moord is gepleegd uit religieuze motieven.

Onder patriarch Kirill I, die sinds januari dit jaar de leiding heeft, probeert de Russisch-Orthodoxe Kerk haar macht te vergroten. Het nieuwe hoofd ziet een wereldwijde rol voor zijn kerk weggelegd. „We moeten ons bewust blijven van de unieke Russische manier van leven en we moeten die niet alleen reproduceren in landen met een dominante Russische cultuur, maar ook buiten deze grenzen”, sprak hij eerder deze maand.

Voor veel Russen is de orthodoxe kerk de belichaming van de Russische identiteit. Twee derde van de bevolking beschouwt zich als orthodox. Ongeveer het dubbele van toen de Sovjet-Unie in 1991 uiteenviel. Het Kremlin bestempelt de Russisch-Orthodoxe Kerk als vrijwel de enige officiële religie. De twee hebben een hechte relatie.

Die innige band stoort andere religies. „In de grondwet staat dat kerk en staat zijn gescheiden, maar in de praktijk komt daar helemaal niets van terecht”, zegt de 59-jarige Vladimir Popov in de eetzaal van de Tweede Moskouse Kerk.

Popov is geschiedenisleraar en theoloog aan het spirituele instituut van de Russische Unie van Evangelische Christenen en Baptisten. „De Orthodoxe Kerk krijgt geld van de overheid. Zij krijgen alle mogelijkheden om hun missie uit te dragen. Wij ontvangen totaal geen hulp.”

De baptisten, in Rusland ongeveer 75.000 in getal, voelen zich nog verder in het nauw gedreven door een nieuwe wet die in de maak is. Die wet geeft religies die langer dan vijftien jaar in Rusland staan geregistreerd de kans om zendingswerk te verrichten. In de praktijk komt het erop neer dat alleen de Russisch-Orthodoxe Kerk, het Jodendom, de islam en het boeddhisme hieraan voldoen.