De Kamer en consumentenorganisaties vroegen vorig jaar om een regeling voor schadevergoeding voor situaties waarbij de schuld voor het oponthoud bij de NS zou liggen. Een kamermeerderheid vond dat de spoorwegen in ieder geval een taxiritje zouden moeten betalen, als reizigers met een kaartje of NS-abonnement de dupe zouden zijn van een forse vertraging.

Toenmalig verkeersminister Netelenbos besloot de zaak uit te pluizen, maar haar opvolger, De Boer, constateert nu samen met minister Donner van Justitie dat een dergelijke regeling niet wenselijk is. Schade door vertraging is moeilijk te bewijzen, net als het tegendeel, zo voeren de bewindslieden aan. Bovendien heeft de NS een regeling waarbij de kosten van een kaartje gedeeltelijk of geheel kunnen worden teruggevraagd bij een flinke vertraging.

Eerder adviseerden twee geleerden om vervoersbedrijven op te laten draaien voor de kosten van vervangend vervoer, voedsel, het plegen van een telefoontje met het thuisfront en wellicht zelfs een hotelovernachting. In een nadere analyse stellen de departementen van De Boer en Donner echter vast dat het „noch nodig, noch verstandig” is om de wet aan te passen. In het Burgerlijk Wetboek is momenteel vastgelegd dat vervoerders niet verantwoordelijk zijn voor vertragingsschade.

De Boer wijst er in zijn brief bovendien op dat de reiziger juist wel eens in de portemonnee zou kunnen worden getroffen, als de NS meer risico’s op zijn bordje krijgt. „Iedere uitbreiding van aansprakelijkheid zal wegens de juridisch-administratieve procedures leiden tot een verhoging van de ritprijs”, citeert de LPF-bewindsman een professor, die het onderwerp ook al onder de loep nam.

Onderzoek van railbeheerder ProRail wijst erop dat 10 procent van de vertragingen op het spoor wordt veroorzaakt door externe factoren, zoals mensen die tussen de dichte spoorbomen doorglippen of over het spoor lopen. Om hier wat aan te doen waarschuwt ProRail bij wijze van proef in Oisterwijk mensen uit de buurt van het spoor te blijven.

Ongeveer 150 bedrijven, scholieren en particulieren in Oisterwijk hebben van ProRail een brief gekregen waarin ze verzocht worden niet meer over het spoor te lopen of tussen de spoorbomen door te glippen. De organisatie liet gisteren weten dat ook in andere gemeenten in Noord-Brabant, Zeeland en Limburg wordt gekeken wat gedaan kan worden aan wat ProRail ”spoorlopers” en ”zigzaggers” noemt.

ProRail zorgt voor aanleg, onderhoud en beheer van het Nederlandse spoorwegnet. In de organisatie zijn de Railverkeersleiding, Railned en Railinfrabeheer sinds 1 januari 2003 samengebracht. De instantie is verantwoordelijk voor de veiligheid, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van het Nederlandse spoor.

Spoorlopers zijn mensen die een kortere weg naar bijvoorbeeld het station nemen door over de rails te lopen. Zigzaggers zijn verkeersgebruikers die tussen de dichte spoorbomen heenglippen als deze al dicht zijn. Doordat machinisten vaart moeten minderen als er iets op het spoor gebeurt, ontstaan er vertragingen. Een trein gaat langzamer rijden en hierdoor ontstaat volgens ProRail een kettingreactie die gevolgen heeft voor een groot deel van het Nederlandse treinverkeer.

De brief aan omwonenden van het spoor is volgens ProRail een eerste stap uit een pakket aan maatregelen. „Mogelijk volgen ook technische oplossingen”, aldus een woordvoerster. „Maar misschien is de brief al genoeg. Het is vaak onwetendheid, mensen weten niet dat ze het spoorverkeer hinderen als ze zomaar over het spoor lopen of een sluipweg nemen door een illegale overgang te nemen.”