Opgetogen loopt de werkloze Michail Goglev naar zijn auto. Hij staat aan de vooravond van een nieuwe carrière: in december begint hij zelfstandig als binnenhuisarchitect. Daarom heeft hij zojuist zijn ondernemingsplan ingeleverd bij de dienst werkgelegenheid in de Russische metaalindustriestad Kamensk-Oeralski.In zijn auto vertelt de 35-jarige Goglev dat hij vorig jaar oktober zijn baan verloor als hoofd van de verkoopafdeling van een metaalfabriek. De economische crisis was de boosdoener. „Ik was niet meer nodig.”

Zoals zo velen in Kamensk-Oeralski, een stad op ongeveer 1500 kilometer ten oosten van Moskou.

Het stadje in de Oeral, dat ruim 180.000 inwoners telt, is een monogorod (monostad). Kamensk-Oeralski behoort tot een van de ruim 450 steden in Rusland waar één fabriek het economische leven van de stad bepaalt. Een kwart van de Russen woont in zulke steden. De economische crisis slaat hier hard toe. In de eerste negen maanden van dit jaar daalde de industriële productie in Rusland met ruim 13,5 procent. Fabrieken moeten hun deuren sluiten, ontslaan arbeiders of betalen lonen niet uit. Ze sleuren de steden mee in hun val.

Kamensk-Oeralski onderscheidt zich van de typische monogorod. Hier staan drie metaalfabrieken. Voor de crisis werkte 80 procent van de beroepsbevolking in de metaalindustrie. In oktober vorig jaar kende de stad een werkloosheid van 1,5 procent. Een jaar later is dat opgelopen naar 6,5 procent

Sinds de crisis is de sfeer in de stad veranderd, zegt Goglev. In de goede jaren boekten de inwoners vakanties naar Egypte en Turkije. „Het is niet negatief. Maar de mensen hebben minder geld. De levensstandaard is gedaald.” Hijzelf moet het doen met een uitkering van 5600 roebel (131 euro) per maand. Zijn vrouw werkt. Samen hebben ze twee zonen. Voor zijn nieuwe baan volgt hij omscholings­cursussen.

Goglev is het schoolvoorbeeld van de nieuwe weg die Kamensk-Oeralski wil inslaan. De gemeente en een projectgroep van de Oeralse Economische Staatsuniversiteit in Jekaterinenburg hebben zich gebogen over de vraag hoe de stad zich in de toekomst staande kan houden tijdens een nieuwe crisis.

Het antwoord daarop luidt: diversificatie. „De stad moet ervoor zorgen dat hij niet afhankelijk is van één fabriek”, vertelt economiedocente Nadezj­da Sbrodova.

Vladimir Voronov van de gemeente moet die veelzijdige kant van Kamensk-Oeralski naar boven brengen. De stad is van plan zijn rol als verkeers- en transportknooppunt uit te breiden, aldus Voronov. Er moeten meer vlees- en melkproducten worden gefabriceerd. De textielindustrie moet van de grond komen. Het midden- en kleinbedrijf moet bloeien, zoals met kinderopvang, cafés, kappers- en schoonheidssalons.

Maar de plannen komen niet van de grond, geeft Voronov schoorvoetend toe. De stad heeft zelf geen geld. Dat moet komen van Moskou, en dat laat op zich wachten.

Goglev legt zich zonder morren neer bij de werkwijze van de overheid. Hij is niet het type dat klaagt. „Je moet leven, je moet geloven en je moet liefhebben, zoals de schrijver Leo Tolstoj zei.”

Dit is het eerste deel van een tweeluik over de Russische economie. Zaterdag deel 2.