„Ik wil de mogelijkheid niet uitsluiten dat de veiligheidssituatie zich kan intensiveren in het geval van een oorlog in Irak”, zei Struck. Volgens hem ligt er een noodplan klaar om burgers en op de langere termijn militairen te evacueren als de spanningen te hoog oplopen.

Minister Kamp van Defensie zei vrijdag dat de berichten over mogelijke terugtrekking van ISAF „berusten op een misverstand”. Volgens hem is er niets nieuws aan de hand. „We houden de situatie voortdurend in de gaten. Als er echt gevaar is gaan we weg, maar die situatie is niet aangebroken”, zei Kamp na het wekelijkse kabinetsberaad.

Uit de nieuwe risicoanalyse die Defensie over Afghanistan heeft laten maken, blijkt volgens Kamp weinig nieuws. Hij betitelde de risico’s voor de Nederlandse militairen in Afghanistan eerder als aanzienlijk maar aanvaardbaar. Voor een echte noodsituatie liggen plannen klaar die beschrijven hoe de Nederlandse manschappen met hulp van Amerikaanse militairen geëvacueerd kunnen worden.

De Verenigde Staten en de NAVO bespreken plannen om het bondgenootschap een grotere rol te laten vervullen in Afghanistan. Overwogen wordt onder meer om de NAVO de leiding te geven over ISAF.

Canada heeft aangeboden de leiding over te nemen als het Duits-Nederlandse mandaat over zes maanden afloopt. Duitsland heeft voorgesteld de leiding in handen te leggen van de NAVO.

„Voorgesteld wordt dat de NAVO meer kan doen voor de volgende inzet van Canada”, zei NAVO-secretaris-generaal George Robertson. Volgens een zegsman bij het Amerikaanse ministerie van Defensie wordt een opzet bestudeerd waarbij de leiding onder supervisie van de NAVO systematisch rouleert.

De NAVO ondersteunt de ISAF-missie nu al met logistiek en planning in Europa. Frankrijk heeft twijfels over uitbreiding van het werkterrein van de NAVO buiten Europa.

Samen met Nederland voert Duitsland sinds 10 februari voor zes maanden het bevel over de ISAF. De 4800 man sterke troepenmacht patrouilleert alleen in de hoofdstad Kabul en naaste omgeving. In het land zijn 650 Nederlandse militairen gelegerd.

Om de veiligheid en stabiliteit uit te breiden hebben de Verenigde Staten in samenspraak met de Afghaanse regering verschillende provinciale teams opgericht met civiele specialisten, genie, medisch personeel, vertalers en reguliere en speciale militaire eenheden. Deze teams moeten zorgen voor een veiliger omgeving, waarin regeringsautoriteiten, internationale organisaties en vertegenwoordigers van donorlanden aan de slag kunnen om het land weer op te bouwen.

De Duitse regering heeft in een risicoanalyse gezegd dat anti-westerse gevoelens in Afghanistan waarschijnlijk zullen toenemen als er een oorlog uitbreekt in Irak en dat vredessoldaten het doelwit kunnen zijn van wraakacties, niet alleen van erkende vijanden als de Taliban en al-Qaidastrijders, maar ook van Afghaanse regeringstroepen.

De regeringstroepen zouden de weg van Kabul naar de vliegbasis Bagram kunnen blokkeren en het werk van de ISAF ernstig belemmeren, aldus minister van defensie Peter Struck.

De Duitse minister Struck maakte zijn opmerkingen over een eventuele terugtrekking bij de bekendmaking van hervormingsplannen van de Duitse strijdkrachten. De regering wil dat ze beter kunnen optreden bij internationale crises, ook buiten het NAVO-gebied. Tegelijkertijd wordt er de komende tien jaar ruim 3,2 miljard euro bezuinigd.

De minister maakte duidelijk dat de verdediging van het land niet meer „de eerste prioriteit” heeft. Volgens de bewindsman loopt het Duitse staatsgebied op dit moment en binnen afzienbare tijd geen gevaar door een aanval van conventionele strijdkrachten van andere landen.

Voor de Bundeswehr wordt het steeds belangrijker om elders conflicten te verhinderen of crises te beteugelen. Struck ziet ook een belangrijke rol voor de Duitse strijdkrachten weggelegd bij het ondersteunen van NAVO-bondgenoten, desnoods ook buiten het NAVO-gebied.

Als gevolg van de beleidswijziging moeten de strijdkrachten het voortaan met minder gevechtstoestellen, helikopters, tanks en schepen stellen. Met het geld dat hierdoor vrijkomt, zijn de investeringen voor de nieuwe opgaven mogelijk, aldus Struck. De bewindsman wil vasthouden aan de dienstplicht.

De uitgaven voor Defensie blijven vanaf dit jaar tot 2006 met ongeveer 24,4 miljard ongewijzigd. Voor het bestrijden van terrorisme en missies in het buitenland trekt Berlijn extra 1,15 miljard euro uit.