Patriarch Pavle overleden
BELGRADO (ANP/AFP/RTR) – Patriarch Pavle, het hoofd van de Servisch–Orthodoxe Kerk, is zondagochtend op 95–jarige leeftijd overleden in het ziekenhuis van Belgrado. Dat heeft een hoge functionaris van de Servisch–Orthodoxe Kerk laten weten. Honderden gelovigen gingen na bekendmaking van zijn dood naar de belangrijkste Saborna Crkva–kerk in Belgrado.
Pavle lag sinds 2007 in een militair ziekenhuis wegens ouderdomsgerelateerde klachten. Vorig jaar vroeg hij de bisschoppenconferentie hem wegens zijn slechte gezondheidstoestand ontslag te verlenen. Dat wezen de Servisch–orthodoxe bisschoppen echter af. Zij vonden dat een patriarch tot zijn dood de kerk moest blijven leiden.De Servische staatsomroep RTS meldde dat Pavle donderdag wordt begraven in het klooster Rakovica bij de hoofdstad Belgrado. Voorafgaand aan de begrafenis is er een herdenkingsmis in de Helige Sava–kathedraal in Belgrado.
Pavle leidde de kerk, waarbij ongeveer twee derde van de Serviërs is aangesloten, sinds 1990. Dit was aan de vooravond van het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië, de val van het communisme en de opkomst van het Servische nationalisme. Onder zijn leiderschap nam de Kerk een prominente positie in het land in, met religie terug in de onderwijsboeken na ruim zestig jaar.
De Kerk steunde de Servische nationalisten in Kroatië en Bosnië in de jaren negentig en zou onderdak hebben geboden aan een aantal oorlogsmisdadigers. Onder hen ook de voormalige Bosnisch–Servische leider Radovan Karadzic tijdens de dertien jaren die hij ondergedoken zat tot zijn arrestatie in juli 2008.
Voor zijn benoeming tot 44ste patriarch van de Servisch–Orthodoxe Kerk, diende Pavle als bisschop in Kosovo, de afvallige Servische provincie die wordt beschouwd als de wieg van de Servische geschiedenis en cultuur. De Kerk heeft een actieve rol gespeeld bij de inspanningen van Belgrado om te voorkomen dat Kosovo onafhankelijk zou worden, en bij het verwerpen van de onafhankelijkheidsverklaring in februari 2008.
Pavle werd in 1914 geboren in Kucanci, in het huidige Kroatië, als Gojko Stojcevic. In 1957 werd hij bisschop van Kosovo en sprak openlijk over de problemen waarmee te Servische minderheid te kampen had. Volgens critici is Pavle er niet in geslaagd bisschoppen en priesters te beteugelen die het Servische nationalisme aanwakkerden tegen katholieke Kroaten en islamitische Bosniërs. Ook was het hem niet gelukt de banden te herstellen met de Orthodoxe Kerk in Macedonië en Montenegro.
Pavle stond bekend als een bescheiden man die met het openbaar vervoer reisde en zijn eigen schoenen poetste. Hij was geliefd onder de meeste geestelijken en gelovigen. Pavle werd gezien als de leider van een gematigde vleugel binnen de kerk. „De dood van patriarch Pavle is een enorm verlies voor Servië", zei president Boric Tadic in een verklaring. Naar verwachting volgt een voorstander van de harde lijn hem op.
Sinds 2008 treedt hardliner Metropolitan Amfilohije op als plaatsvervangend patriarch. Zeker twee derde van de in totaal veertig bisschoppen kiezen tijdens een conclaaf met geheime stemming een opvolger van patriarch Pavle.