„Groei secularisatie door eigen instelling”
„Het oprichten van eigen instellingen heeft de secularisatie van de organisaties die we achterlieten versneld. Voor de overtuiging dat afzondering nodig was, hebben we een prijs moeten betalen van minder maatschappelijke participatie en aanvaarding door de samenleving.”
Dat zei dr. ir. H. Paul, inspecteur-generaal bij het ministerie van VROM, vrijdag op een symposium van de stichting Initiatieven Bestuurs Advisering (IBA). Op het symposium werd gediscussieerd over de onderlinge rolverdeling en het functioneren van bestuurders en toezichthouders van identiteitsgebonden instellingen.De afgelopen decennia bood de overheid volop ruimte voor de oprichting van identiteitsgebonden instellingen, aldus Paul. „Volstrekt uniek in de wereld. Ze zijn voor velen tot grote zegen geweest.” Paul signaleert echter dat externe ontwikkelingen aan deze instellingen niet voorbij zijn gegaan. „De individualisering en verandering van opvattingen vertalen zich in toenemende differentiatie tussen de opvattingen van bestuursleden en personeel, maar ook in het al dan niet aanpassen van uiterlijkheden als kleding en mediagebruik. Het gevaar voor veruiterlijking is dat wijzigingen worden gezien als verlies.”
Verder constateert hij dat in de instellingen de discussie veelal gaat over de instituties en haar regels en minder over de persoonlijke motivatie van mensen voor hun keuzes. „Men spreekt over uiterlijkheden en de afspraken uit het verleden, in een poging om die vast te houden.” Volgens Paul gaat de afbraak van onze systemen en instituties door, „en niet in het minst van binnenuit.”
Ook schort het volgens hem aan de communicatie tussen de verschillende gremia binnen een instelling, zoals onder andere de raad van bestuur, de raad van toezicht en de raad van advies. „Het voeren van een open gesprek en het bieden van een luisterend oor naar elkaar, is onder ons een onderontwikkelde competentie”, zei hij.