„We schrokken enorm van de prijzen.” „Het huis is zo vochtig dat het stucwerk van de muren afvalt.” „Het huis past bij ons. Het is onze sfeer.” Een greep uit de ervaringen van mensen die zelf bouwden.Volledig de eigen woning ontwerpen en (laten) realiseren lijkt geweldig en is dat in feite ook wel. Toch kunnen degenen die de stoute schoenen aantrekken de nodige problemen ondervinden. Een eindeloos lijkend gevecht met de welstandscommissie of kampen met een failliete aannemer bijvoorbeeld.

Zelf bouwen is helemaal in, aldus Sandra van den Nieuwenhof. Ze ging zelf die uitdaging aan en besloot een boek aan deze materie te wijden.

Nederland loopt achter bij de rest van Europa, volgens de auteur. Bij onze zuiderburen wordt circa 70 procent van de woningmarkt via zogeheten particulier opdrachtgeverschap gerealiseerd. Volgens het ministerie van VROM zou dit vanaf 2005 bij een derde van de nieuwbouw het geval moeten zijn. In hoeverre die wens is gerealiseerd, weet Van den Nieuwenhof niet. Wel hebben veel Nederlandse gemeenten zelfbouwkavels in de aanbieding.

De auteur verwerkte in haar boek negen ervaringsverhalen uit de periode 2004 tot 2009. Ze doet dit vanuit het gezichtspunt van de geïnterviewden. ”Van kavel tot droomhuis” leest daardoor vlot.

De kost wordt in hapklare brokken opgedist. Na een algemene inleiding komen elke keer de aspecten grond kopen, ontwerpen, bouwen en terugkijken aan de orde. Ieder verhaal is ruim geïllustreerd.

En de kadertjes met het mooiste en slechtste moment en een tip doen het altijd goed. Een greep uit het assortiment mooie momenten: „Zittend in de zon, op het pas aangelegde terras” en „De eerste paal werd geslagen op de dag dat we 12,5 jaar getrouwd waren.” Als tegenhanger één minder ogenblik: „We werden allemaal even stil toen bleek dat alle bedragen waar we over praatten exclusief btw bleken te zijn.”

Bouwen in eigen beheer vergt het nodige van de initiatiefnemers. Aardig is de profielschets die Van den Nieuwenhof geeft. Een goede zelfbouwer heeft volgens haar doorzettingsvermogen nodig, onderscheidt hoofdzaken van bijzaken, kan goed met tegenslag omgaan en heeft voldoende tijd over.

De keuze voor de interviewvorm werkt een zekere oppervlakkigheid in de hand. ”Van kavel tot droomhuis” is dan ook geen gedegen zelfbouwhandboek. Toch krijgt de lezer tussen de bedrijven door de nodige bagage aangereikt. Dit kan hem voor valkuilen behoeden. En de dertig pagina’s met achtergrondinformatie snijden hout. Zinvol is verder dat verschillende soorten huizen aan bod komen, zoals onder architectuur gebouwde woningen, systeembouw, een eigen ontwerp, een energiezuinig huis en zelfs een spiritueel ontwerp. Eén bijdrage belicht een collectief bouwproject.

Elke zelfbouwer kreeg met tegenslag te maken. De een meer, de ander minder. Bij Ronald en Saskia Steenhuizen ging naar eigen zeggen „alles mis wat er mis kon gaan.” Toch was het niet alleen kommer en kwel en zijn de zorgen zoals bij de meesten (bijna) vergeten. „We hebben niet alleen maar ellende gehad. We hebben ook kunnen genieten van de leuke dingen, zoals alle spullen uitzoeken. En dat is het leuke van zelf bouwen.”

”Van kavel tot droomhuis. Ervaringen van zelfbouwers”, door Sandra van den Nieuwenhof; uitg. De Boekenmakers, Eindhoven, 2009; ISBN 978 90 77740 49 1; 208 blz.; € 22,95.