Het was nog even puzzelen op welke datum het jubileum van de RMU-sector het Richtsnoer moest worden gevierd, vertelt bestuursvoorzitter J. Overeem-Prins. „De vereniging is het resultaat van een samenvoeging van de protestants-christelijke vereniging het Richtsnoer en de sector gezondheidszorg en welzijn van de RMU. Het Richtsnoer is opgericht in 1978, de sector gezondheidszorg en welzijn in 1988, terwijl de samenvoeging van januari 1996 dateert. Uiteindelijk hebben we er maar voor gekozen mee te liften met het 25-jarig jubileum van de RMU.”Drijvende krachten achter de oprichting van het Richtsnoer waren onder meer de Bond van Hervormde Vrouwenverenigingen op Gereformeerde Grondslag, de Bond van Christelijke Gereformeerde Vrouwenverenigingen en de Bond van Vrouwenverenigingen der Gereformeerde Gemeenten. Bezorgdheid over de ontwikkelingen rond abortus speelde daarbij een belangrijke rol. Overeem: „Voor 1980 was abortus ook voor niet-christenen niet acceptabel. Door de totstandkoming van de abortuswet veranderde dat. Sommige verpleegkundigen konden vanwege hun ethische opvattingen niet meedoen aan een interne vervolgopleiding of een leidinggevende functie vervullen. Mensen werden soms niet eens toegelaten tot een opleiding tot verpleegkundige De vraag was: Waar eindigt dat? Men zocht veiligheid bij elkaar.”

Anno 2009 brengt een prolife-­standpunt werkers in de gezondheidszorg nog slechts zelden in die mate in de problemen, zegt Overeem. „Als gevolg van betere toerusting, onder andere door onze vereniging, weten mensen hun ethische standpunten beter te verwoorden. De andere kant is wel dat zowel abortus als euthanasie in Nederland op steeds ruimere schaal wordt toegepast.”

De combinatie van ethische bezinning en belangenbehartiging is volgens Overeem door de jaren heen de belangrijkste kracht geweest van de jubilerende vereniging van inmiddels een kleine 4000 leden. „Vanaf het begin is er bezinning geweest op onderwerpen als bijvoorbeeld aids, ondraaglijk lijden, incest en zelfbeschikking. Nog steeds beleggen we avonden of organiseren we cursussen rond thema’s die actueel zijn, zoals palliatieve sedatie of de al dan niet verplichte vaccinatie voor verpleegkundigen. Bij fusies of reorganisaties zijn we via de RMU betrokken bij het opstellen van een sociaal plan.”

De vereniging doet mee aan het Platform Zorg voor Leven. „We zijn geen platform dat als ambitie heeft zo veel mogelijk op de voorgrond te treden. We willen initiatieven ontplooien waar de achterban wat aan heeft.” Een voorbeeld daarvan is volgens Overeem het lanceren van de website gewetensbezwaar.nl in 2007. De site bevat een Bijbels-praktische visie op zaken als euthanasie, abortus en pijnbestrijding bij patiënten in de terminale fase. In samenwerking met de Healthcare Christian Fellowship (HCF) verschijnt in 2010 van de site een Engelstalige variant.

In de zorg zijn veel ontwikkelingen gaande die de RMU-sector het Richtsnoer zorgen baren, zegt Overeem. „In materieel opzicht denk ik onder meer aan de personeelsschaarste en de toenemende agressie op de werkvloer. De spanning tussen het elkaar beconcurreren en het met elkaar samenwerken brengt ook christelijke zorginstellingen soms in een spagaat. Op ethisch gebied zien we toerusting als blijvend noodzakelijk. Zo worden er binnenkort netwerkbijeenkomsten georganiseerd waar leden in kleine groepjes met elkaar kunnen nadenken over zaken waarmee ze geconfronteerd worden in hun werk.”

Een gedetailleerde toekomst­agenda heeft het bestuur van het Richtsnoer niet. „De zorg voor het leven zal steeds onze aandacht houden, bijvoorbeeld rond de 20 wekenecho. Het inspireren van mensen om in de zorg aan het werk te gaan of te blijven, jonge leden bereiken en het zijn van een ethische vraagbaak; dat moeten ook straks onze speerpunten zijn.”