„Hallo Bandoeng, hoort u mij!”
Het is een schitterend gezicht. Na de knik in de Radioweg doemt midden op de hei een magistraal gebouw op. Het hoofdgebouw van het voormalige zendcomplex Radio Kootwijk heet dan ook de Kathedraal van Kootwijk.
Het gebouw vormt het hart van het voormalige radiostation, dat een bewogen geschiedenis achter de rug heeft.Koningin-moeder Emma opende in 1929 de telefoonlijn naar de kolonie Nederlands-Indië met de historische woorden: „Hallo Bandoeng, hallo Bandoeng, hoort u mij!” Zij vormen inmiddels het motto van het nieuwe plan: ”Hallo Bandoeng, hier Radio Kootwijk”.
De telefoonlijn was een teken van de vooruitgang van Nederland. Goedkoop was bellen met Indië echter niet: 3 minuten kostten 33 gulden, terwijl een gemiddeld weekloon 25 gulden bedroeg.
De Duitse bezetter maakte dankbaar gebruik van de zendcapaciteit. Luchtafweergeschut verscheen op de gebouwen. Tijdens hun aftocht probeerden Duitse soldaten het hoofdgebouw te vernielen door er een zendmast op te laten vallen. De mastodont van gewapend beton liep geen schrammetje op. Wel namen de Duitsers en passant de zendinstallatie mee, maar die werd teruggevonden en in 1947 herplaatst.
Door nieuwe telefonietechnieken verloor Radio Kootwijk vanaf de jaren 60 langzaam zijn functie. Zendmast 1 sneuvelt in 1966, nummer 2 in 1980.
KPN verkoopt in 2001 het gebouw aan de staat. Van de 450 hectare gaat er 400 hectare meteen naar Staatsbosbeheer. Op de overige 50 hectare staan de gebouwen en het dorp.
De mediaondernemers Visser en De Winter mochten in 2005 een exploitatieplan maken. Ze wilden van Radio Kootwijk de „Europese bakermat voor videogaming” maken. Dat zou zeer veel onrust en verkeer in het natuurgebied brengen. De omwonenden reageerden woedend. Er was namelijk afgesproken dat Radio Kootwijk rustig en natuurlijk moest blijven.
In hetzelfde jaar werd het hoofdgebouw gekraakt door een kunstenaar, die er een jaar later weer wordt uitgezet.
Gelderland laat in 2006 een commissie iets nieuws bedenken. Staatsbosbeheer wordt de nieuwe eigenaar. SBB presenteert vol enthousiasme nieuwe plannen. Eén ding staat daarin voor SBB-projectleider Meeuwissen voorop: „Handhaving van de rust, de ruimte én de duisternis.”
Radio Kootwijk diende als telefoonlijn met Nederlands-Indië. Een overzicht van de historie.
1917: De PTT koopt op de Veluwe een stuk bos en hei van zo’n 450 hectare groot.
1918: De PTT start met de bouw van Radio Kootwijk en van werknemerswoningen.
1923: Radio Kootwijk wordt in gebruik genomen als langegolfzender voor morseseinen.
1925: Overstap naar zenden via de korte golf.
1929: Koningin-moeder Emma opent op 7 januari het eerste officiële telefoongesprek met Nederlands-Indië.
1940-1945: De Duitsers gebruik de zender voor contact met duikboten.
1966: Nieuwe telecommunicatietechnieken nemen de positie van Radio Kootwijk steeds meer over. Een van de twee zendmastenwordt neergehaald.
1980: Ook de tweede zendmast verdwijnt.
2001: De Dienst Landelijk Gebied (DLG) koopt het terrein in opdracht van de staat.
2005: De 4 kilometer lange hekken rond het terrein worden weggehaald.
2006: Twee bijgebouwen worden verwoest door brand(stichting).
2008: Een bestuurlijke commissie wijst Staatsbosbeheer als nieuwe eigenaar aan.
2009: Staatsbosbeheer presenteert nieuwe plannen. Radio Kootwijk wordt een centrum voor cultuur en congressen.