Leeuwen aten ‘slechts’ 35 spoorarbeiders
De Britse jager John Henry Patterson beweerde volgens twee Amerikaanse wetenschappers ten onrechte dat die leeuwen 135 spoorwegwerkers hadden opgegeten.
Hun onderzoek is deze week gepubliceerd in een Amerikaans wetenschappelijk maandblad. Patterson werd wereldberoemd in 1907, toen zijn boek uitkwam over zijn avonturen in het zuiden van Kenia, waar hij twee mensenetende leeuwen had doodgeschoten,De wetenschappers, Justin Yeakel en Nate Dominy van de universiteit van Californië, kregen twee jaar geleden het idee om de beweringen van de Engelsman wetenschappelijk te controleren, „toen we een kopje koffie dronken”, zei Dominy tegen de krant Santa Cruz Sentinel.
„Ik had net de avonturenfilm ”The Ghost and the Darkness” gezien. Echt een afschuwelijk slechte film over de leeuwen die de ”Menseneters van Tsavo” werden genoemd. De boodschap van de film is weliswaar dezelfde als onze bewering dat de bewuste leeuwen veel minder slachtoffers maakten dan Patterson beweerde, maar in de film komen leeuwen ook naar voren als bloeddorstige monsters die erg graag mensenvlees eten. Dat klopt gewoon niet. Leeuwen vallen in principe geen mensen aan, want ze weten dat ze dan zelf gevaar lopen.”
Zijn vriend Yeakel, met wie hij het kopje koffie dronk, is een expert in leeuwengedrag. „We dachten gewoon dat het wel een leuk onderzoekje zou zijn om met wetenschappelijke methoden vast te stellen hoeveel mensen er nou echt door die leeuwen waren opgegeten.”
Luitenant-kolonel Patterson werd in 1898 ingehuurd door de British East Africa Company om een brug te bouwen over de rivier de Tsavo. De brug was onderdeel van een spoorlijn van de Keniaanse kustplaats Mombasa door Kenia naar Uganda.
De aanleg verliep voorspoedig, totdat enkele leeuwen opeens zijn werknemers aanvielen: arbeiders uit Brits-India en lokale Afrikanen. Gedurende een periode van negen maanden verloor hij 135 Indische werknemers en lokale Afrikaanse hulpjes, schreef Patterson in zijn boek ”The Man Eaters of Tsavo”. De werknemers werden zo bang dat de bouw van de brug werd stilgelegd. Dat leverde zo veel vertraging op bij de aanleg van de spoorlijn dat het probleem zelfs werd besproken in het Engelse parlement.
Uiteindelijk slaagde Patterson erin twee leeuwen te doden. Daarna hielden de aanvallen op zijn werknemers op. Zijn moedige jacht en zijn later geschreven boek leverden Patterson veel roem op.
Yeakel en Dominy onderzochten een plukje haar uit de vacht van de leeuwen en kleine stukjes bot van hun schedels. Haren en bot bevatten informatie over de voeding van de afgelopen drie maanden.
Het komt erop neer dat normale prooidieren van leeuwen graseters zijn en die laten andere sporen na dan mensen, die destijds een dieet hadden dat voornamelijk bestond uit mais en bonen. Yeakel: „Uiteindelijk ben je wat je eet. Alles wordt opgeslagen in het lichaam.”
Voor alle zekerheid hebben de wetenschappers de resultaten van hun onderzoek vergeleken met menselijke resten uit 1929 van een groep Afrikanen uit de desbetreffende regio in Kenia.
De uitkomst van hun onderzoek gaf aan hoeveel mensen de twee leeuwen gedurende de drie laatste maanden van hun leven hadden opgegeten. Omdat de leeuwen negen maanden lang spoorwegwerkers opaten, hebben ze hun bevindingen met drie vermenigvuldigd.
Dominy: „Wij kwamen tot de slotsom dat de leeuwen tussen de 4 en de 72 mensen hebben opgegeten, maar het meest waarschijnlijke aantal is 35. De ene leeuw verorberde ongeveer 24 mensen, de andere 11.”
Toch geeft ook dit onderzoek niet geheel uitsluitsel. Dominy: „Ons onderzoek bewijst alleen hoeveel mensen de leeuwen hebben opgegeten, niet hoeveel mensen zij hebben gedood.”