Liberale en socialistische politici lijken het imago van de orthodox-christelijke scholen te bepalen. Liberalen houden de illusie vast dat er zoiets als levensbeschouwelijk neutraal onderwijs bestaat. Daarom is bijzonder onderwijs uit den boze, vindt VVD’er Van Schie (RD van 26 september). De andere categorie zet orthodoxe scholen op één lijn met islamitische scholen. Ze houden er immers excentrieke regels op na, zoals strenge selectiecriteria voor personeel en kledingregels voor de leerlingen, aldus SP-Kamerlid Van Dijk (RD van 3 september).Tegen deze beeldvorming is niet te vechten. Maar het geeft wel te denken. Wat communiceren scholen naar buiten? Gaat het om het koesteren van onze eigen codes? Dat mag niet waar zijn!

Het belangrijkste wat leraren te doen staat is naar onze mening het leven uit de bronnen. De eerste en belangrijkste bron is de Bijbel. En verder ook teksten uit de traditie die daarnaar terugverwijzen.

Een christelijke school heeft allereerst ”leerkrachten met de Bijbel”. Dat we hiervan overtuigd zijn, heeft met Calvijn te maken. Een van de belangrijkste dingen die wij aan de Reformatie te danken hebben, is namelijk de aandacht voor het Woord van God. Vandaar dat Driestar educatief ter gelegenheid van de Dag van de Leraar –die dit jaar op 5 oktober valt– de scholen uit haar achterban een boekje met teksten van Calvijn cadeau geeft.

Vreugde
Bij Calvijn gaan twee dingen samen. In de eerste plaats een nauwkeurig lezen van de heilige Schrift. Je moet studeren, de tekst onbevangen lezen. Wat staat er precies? Wat was de context? En wat betekent het voor mij en de kinderen nu? Je wordt verrast: de Bijbel spreekt over de grote dingen van leven en dood, zonde en verlossing, het kruis en de opstanding van de Heere Jezus Christus.

In de tweede plaats valt op dat het bezig zijn met de Bijbel vreugde geeft. Het Woord heeft een eigen gezag en is voedingsbron en toetssteen voor het geestelijk leven. Het is geen dorre ‘instantie’ maar een bron die verwijst naar Christus als de Weg, de Waarheid en het Leven. Dat maakt blij! Daarom kun je bij wijze van spreken op weg naar school met Psalm 119 zingen: „Uw woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.”

Calvijn wijst op de Bijbel als een leidraad en als een krachtbron voor het leven. Dat is ook van pedagogisch belang. Niet alleen omdat je de kinderen laat merken dat het Woord voor hen van vitaal belang is, maar ook omdat je als leerkracht de energie voor het werk niet uit jezelf hoeft te halen. Je mag iedere dag putten uit de bron van Gods Woord.

En dat is te merken: aan de eerbiedige sfeer, de respectvolle omgang met elkaar, de aandacht voor de kinderen. Iedere leerkracht doet dit met zijn eigen persoonlijkheid en eigen vragen. Met een variant op het thema van de Dag van de Leraar dit jaar –”Allemaal anders, samen sterk”– kunnen we zeggen: allemaal zijn we anders, maar samen staan we sterk als we ons laten voeden door het Woord van God.

Luisterhouding
Daarmee gaat niet alles op rolletjes. Er gaat nogal eens wat mis. Daar hebben kinderen en ouders mee te maken. En niet in de laatste plaats de leraar zelf. Een leraar die leeft bij de bron weet van schuld en vergeving, van herstel in de relatie. En daarmee maakt hij verschil.

Een van de beste dingen die leerkrachten dus kunnen beoefenen, is een eerbiedige luisterhouding. Kennis van Gods Woord is niet alleen van persoonlijk belang maar ook voor je beroep. Als je de Bijbel blijft bestuderen –ook al bereid je al tientallen jaren een Bijbelvertelling voor– word je daar rijker van.

Een christelijke leraar leert die luisterhouding tijdens zijn opleiding, maar dient die ook vol te houden als hij voor de klas staat. We moeten ons onderhorig blijven maken aan dat Woord. Iedere keer opnieuw eerbiedig en zorgvuldig luisteren, zodat ons denken en onze meningsvorming erdoor gevoed wordt.

Dat kun je alleen doen, maar het helpt ook als je samen met collega’s aan bezinning doet. Met behulp van een boekje bijvoorbeeld. Op die manier leer je denken vanuit Bijbelse grondpatronen die in je les doorklinken en leer je alles wat op je afkomt te beoordelen op basis van de wijsheid van God.

We zijn er diep van doordrongen dat hierbij de Geest van God onontbeerlijk is. De Geest van God brengt het Woord in ons hart en laat het wortelen in ons leven. Zonder kennis met het hart zijn we een dorre letterknecht.

Opsnuiven
Als leerkrachten op orthodoxe scholen leven bij de Bron zullen ze daarmee niet scoren bij socialisten en liberalen. En toch maken zij met hun manier van leven het verschil in het leven van kinderen. Die waarde is van een andere orde dan de beelden die van Van Schie en Van Dijk verwoorden. Christelijke leraren zijn er niet op uit om te indoctrineren of uiterlijke regels in stand te houden. Zij zijn met hun hart betrokken op de Bijbel en zijn gedreven om de kinderen de essentie daarvan mee te geven.

Er is een geheim waarvan je misschien alleen maar iets proeft als je een klas binnenstapt. Nodig volgende week eens iemand van D66 uit in de klas. En de week daarna iemand van de SP. Misschien dat ze iets opsnuiven van de vitaliteit die er is als een leerkracht leeft bij de Bron.

De auteurs zijn respectievelijk lector onderwijs en identiteit en voorzitter van het college van bestuur van Driestar educatief.