Rouwbedrijf voor Jesaias Hillenius
Wij kennen het verschijnsel lijkrede niet meer, maar in de dagen van de oudvaders werd kort na de begrafenis van een vooraanstaand persoon een gedachtenispreek gehouden, waarin het Woord van God werd verklaard en toegepast, en waarin ook heel wat over de overledene werd gememoreerd.
Zo hield ds. G. Schortinghuis, predikant te Rottevalle, op 12 augustus 1759 in Drachten een lijkrede ter nagedachtenis aan Jesaias Hillenius, in leven onder meer predikant in die plaats. De titel van de lijkrede luidde ”Elisa’s rouwbedrijf”.De preek is in hertaalde vorm opnieuw uitgegeven door Pro Lectori, uitgever zonder winstoogmerk in Marum.
Jesaias Hillenius (1700-1759) was een nazaat van de schrijver van de Ziekentroost, Cornelius Hillenius. Jesaias wordt in de oorspronkelijke lijkrede aangeduid als „zeer geleerden heere, in leven zeer geagt en getrouw leraar, en herder van Jesus kudde.” Hij schreef onder meer ”Schriftuurlyke Voorbeelden van Bekeringe”.
De preek die ds. Schortinghuis na Hillenius’ begrafenis hield ging over de woorden die Elisa sprak nadat Elia met een vurige wagen en vurige paarden naar de hemel was weggenomen: „En Elisa zag het, en hij riep: „Mijn vader, mijn vader, (strijd)wagen van Israël en zijn ruiters!” En hij zag hem niet meer; en hij vatte zijn klederen en scheurde ze in twee stukken” (2 Koningen 2:12).
De preek bestaat uit drie delen. Het eerste is een grondige en duidelijke verklaring van de tekstwoorden. Indrukwekkend. Het tweede deel is een uitwijding over het leven en werken van de gestorvene. Interessant. Het derde deel is een ernstige en aansprekende toepassing op de luisteraars van toen en de lezers van nu. Verootmoedigend.
Achter de preek geven hertaler en uitgever nog wat extra informatie over zowel de gestorvene als over de predikant die de lijkrede hield.
Het is niet doenlijk hier een samenvatting van deze lijkrede te geven, maar het lezen heeft mij goed gedaan. Soms werd ik beschuldigd, soms bemoedigd. Ik kan het werkje dan ook van harte bij aanbevelen – als u tenminste eerlijk behandeld wilt worden. En wilt u dat niet, dan raad ik u dit boekje nog hartelijker aan.
N.a.v. ”Elisa’s rouwbedrijf, verklaard en toegepast ter nagedachtenis van Jesaias Hillenius. Lijkrede uit 2 Koningen 2 vers 12, gedaan op 12 augustus in Drachten”, door ds. G. Schortinghuis; uitg. Pro Lectori, Marum, 2008; ISBN 978 90 79842 01 8; 72 blz.; € 5,90. Te bestellen via 0594-643202 en pro.lectori@klikafe.nl.
