Hij dacht miljoenen in het topvoetval te gaan verdienen, maar het mislukte. Nizar Trabelsi is het schoolvoorbeeld van een Noord-Afrikaanse jongen die in de westerse samenleving de weg kwijtraakt. Hij zit nu in een Belgische cel in afwachting van zijn berechting.

Van hem weten we intussen dat hij een takfiri is: de ex-voetballer maakt deel uit van de geheimzinnige en zeer gesloten sekte Takfir wal Hijra. Deze beweging werkt nauw samen met het internationale netwerk van al-Qaida. Nog niet zo lang geleden verklaarde Trabelsi dat hij houdt van Osama bin Laden alsof het zijn eigen vader is.

De uit Tunesië afkomstige sporter werd kort na 11 september in het Belgische Ukkel gearresteerd. In diezelfde periode rekende de Rotterdamse politie een viertal mannen in die in contact stonden met Trabelsi. De vier werden in de tweede helft van 2002 berecht, maar niet veroordeeld. De rechter accepteerde het onderzoekswerk van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) niet, waardoor ze vrijuit gingen. Ook deze vier, onder wie twee Algerijnen en een Fransman, zijn volgens justitie takfiri.

Een week na de arrestatie van de voetballer doet de Belgische politie een inval bij een kennis van Trabelsi in Brussel, waarbij 40 liter aceton en 100 kilo zwavel worden gevonden. De stoffen worden doorgaans gebruikt voor de aanmaak van springstoffen.

Nizar Trabelsi zit vast omdat hij de Amerikaanse ambassade in Parijs wilde opblazen. Verder beweert hij een aanslag te hebben voorbereid op de Belgische luchtmachtbasis Klein Brogel, net over de grens bij Valkenswaard. Daar zouden Amerikaanse kernkoppen staan opgesteld.

De werkwijze van Trabelsi oogt weinig professioneel. Na zijn arrestatie nam hij zelf contact op met een journalist om openhartig over zijn motieven en liefde voor Bin Laden te praten. Dat duidt op vergaand amateurisme. De vier in Rotterdam berechte en vrijgelaten kameraden van de voetballer wekten evenmin de indruk van berekende professionals.

Aantal
Over de tientallen andere takfiri die in ons land opereren, laat de AIVD zich officieel niet uit. Uit documenten die in bezit zijn van het tv-programma NOVA blijkt dat de dienst de gewelddadige leden van de moslimsekte in ieder geval in beeld heeft. Volgens de AIVD maken zij zich schuldig aan criminele activiteiten en terrorisme. Het geld dat ze bij de overvallen buit maken, is voor een deel bestemd voor hun terroristische moslimbroeders in Pakistan, Sudan en Eritrea. Ook helpen ze andere „jihadstrijders” door paspoorten en andere documenten te vervalsen.

Over de methoden en het professionele niveau van de Nederlandse takfiri is weinig bekend, maar het zou de Leidse islamkenner dr. Hans Jansen niet verbazen als ze bij bosjes tegen de lamp zullen lopen. „Het is een verzameling activisten. Zelfs het woord organisatie zou ik niet in de mond durven nemen”, zegt Jansen, die een standaardwerk over de opkomst van Takfir wal Hijra schreef.

De diverse arrestaties onder takfiri wijzen erop dat ze er niet in slagen de AIVD op afstand te houden. Behalve in Rotterdam zijn er ook in het zuiden van het land de laatste anderhalf jaar nogal wat -vermeende- sekteleden gearresteerd. Dat is overigens mede te danken aan de energie die de AIVD al jaren in het onderzoek naar moslimextremisten steekt.

Dreiging
Dat het inlichtingenapparaat grip heeft op de leden van deze overwegend Algerijnse terreursekte, wil nog niet zeggen dat er nu geen gevaar meer van uitgaat. Integendeel. In haar jaarverslag over 1998 meldt de AIVD (toen nog BVD geheten) dat „van Algerijnse radicaal-islamitische netwerken en groeperingen een aanzienlijke dreiging van een terroristische aanslag is uitgegaan naar West-Europa, waaronder Nederland.”

Verschillende leden hebben volgens het verslag een militaire training ondergaan in Afghanistan. Ook hebben ze deelgenomen aan de „heilige oorlog” in hetzelfde land, dan wel Tsjetsjenië. Verder maakt de dienst nog gewag van onderlinge contacten met leden van al-Qaida.

De Leidse islamoloog Hans Jansen: „Takfiri zijn fanatiek, denken dat ze als enigen de ware islam volgen en schuwen geweld niet. Ze zijn tot alles in staat, verblind door het eigen gelijk. Door knulligheid zullen grootschalige acties een aantal keren misgaan, maar op een dag slagen ze in hun opzet. Je kunt wat dat betreft niet argwanend genoeg zijn.”

Japanse sekte
Een vergelijking met de Japanse sekte die in 1995 met behulp van zenuwgas dood en verderf zaaide, vindt Jansen niet misplaatst. „We hebben hier te maken met een gesloten beweging waarbinnen zich gemakkelijk een vorm van groepshysterie kan ontwikkelen. Iedereen buiten de groep is afvallig en mag worden gedood. Werkelijk levensgevaarlijk.”

Leider van het internationale netwerk van Takfir wal Hijra is Ayman Zawahiri. Bin Laden beschouwt hem als zijn inspirator en leermeester. De beweging werd in 1971 in Egypte opgericht en had als doel het land om te vormen tot een fundamentalistisch moslimland. Tien jaar later wordt president Sadat vermoord. De dader is een takfiri die vindt dat Sadat veel te toegeeflijk is en het islamitisch erfgoed verkwanselt.

In navolging van de profeet Mohammed trekken de aanhangers zich terug in kleine gemeenschappen. De omgang met niet-moslims dient zoveel mogelijk vermeden te worden. Aan democratische regels en wetten achten ze zich niet gebonden. Ze erkennen alleen de voorschriften van de islam.

Niet opvallend
Na de moord op Sadat maakt de Egyptische regering intensief jacht op de takfiri. De beweging waaiert uit naar andere Noord-Afrikaanse landen zoals Algerije, Tunesië, Marokko, en Libië. Ook komen honderden aanhangers in Afghanistan en Europa terecht. Met name in Frankrijk en België vallen ze nauwelijks op vanwege de aanwezigheid van grote Noord-Afrikaanse migrantengemeenschappen.

De Belgische dienst Veiligheid van de Staat heeft in de loop der jaren veel kennis vergaard over de leef- en werkwijze van de takfiri. De dienst, die nauw samenwerkt met onze AIVD, doet al zo’n tien jaar onderzoek naar de mysterieuze moslimsekte. Schokkend was de ontdekking dat de aanslag op de Afghaanse krijgsheer Massud in 2001 vanuit België was voorbereid. Massud moest uit de weg worden geruimd omdat hij oppositie voerde tegen de Taliban. De daders gebruikten paspoorten die uit de Belgische ambassade in Den Haag waren gestolen.

Dubbelleven
Volgens woordvoerder Joannes Thuy van het Belgische ministerie van Justitie kan uit veiligheidsoverwegingen geen enkele mededeling over de werkwijze van de sekte worden gedaan. „Terroristen lezen ook kranten”, verklaart hij. Zijn zwijgzaamheid is opvallend omdat de mededeelzaamheid van de staatsveiligheidsdienst tot voor kort vrij groot was.

Eerder schetste de dienst de takfiri af als een verzameling moslims die ogenschijnlijk een normaal leven leiden en zelfs hun verwanten onkundig laten over hun dubbelleven. Op een dag zijn ze weg om deel te nemen aan een terroristische activiteit, misschien wel een zelfmoordaanslag.

Mohammed Atta, de bekende leider bij de aanslag op de Twin Towers, was zo iemand. Hij leidde een onopvallend bestaan, zijn omgeving vermoedde geen enkel onraad. Van Atta is bekend dat hij het gedachtegoed van Takfir wal Hijra was toegedaan. Ook de twee jongens uit Eindhoven die vorig jaar werden vermoord in Kasjmir, waren vermoedelijk takfiri.

Lichtstad
Directeur Paul Wilkinson van het ”Centrum voor de studie naar terrorisme en politiek geweld” in het Schotse St. Andrews neemt aan dat de rekrutering voor de jihad vooral onder takfiri succesvol is. De AIVD noemt de organisatie uitdrukkelijk in het rapport van december vorig jaar waarin de rekrutering in kaart wordt gebracht.

De AIVD schat het aantal leden van de Takfir-sekte in ons land op zo’n 800. Van hen zijn enkele tientallen actief als crimineel dan wel terrorist. De meesten zijn illegale Algerijnen die vanuit het Belgische Verviers naar het zuiden van ons land zijn getrokken. Hoewel het door het Eindhovense gemeentebestuur met klem wordt tegengesproken, zijn er aanwijzingen dat de lichtstad een verzamelplaats van takfiri is.

Zo wist NOVA deze week te melden dat het vermoedelijke brein achter de aanslag op Massud een Algerijn uit Eindhoven is. Feit is ook dat er lijnen lopen van de Algerijnse takfiri in Eindhoven naar de Groupe Islamique Armé (GIA). Die is verantwoordelijk voor bloedige acties in Frankrijk, waaronder de aanslag op de Parijse metro in 1995.

Via Europol wordt tegenwoordig redelijk goed samengewerkt tussen de inlichtingendiensten van landen waar takfiri actief zijn. Bij de jacht op de gewelddadige sekteleden zijn honderden functionarissen betrokken.

Bloei
Het CDA-kamerlid Eurlings wil dat de sekte wordt verboden. Hij voorziet dat ons land anders een vrijhaven wordt en steeds meer takfiri zal aantrekken. Anders dan in de ons omringende landen is het lidmaatschap van een terroristische organisatie in ons land tot nu toe niet verboden.

De Leidse arabist Jansen betwijfelt of een verbod het goede antwoord is. „In landen als Jordanië en Koeweit mogen dit soort radicale groepen gewoon meedoen aan de verkiezingen. Hun aanhang is hooguit 10 procent. Ze moeten dan concurreren met anderen en dat kunnen ze niet. Zodra je zo’n beweging verbiedt, bloeit ze juist op. Verdrukt worden zien ze als een kenmerk van het ware. Daarin moet je hen zeker niet bevestigen. Waar ik veel meer in zie, is individuele personen vervolgen zodra ze strafrechtelijk over de schreef gaan. Met een verbod speel je hen alleen maar in de kaart.”