Roekeloze banksystemen met „vette bestuurdersbonussen” worden niet langer getolereerd, aldus Obama dit weekeinde.Donderdag komt de G20-top bijeen in het Amerikaanse Pittsburgh. Tijdens dit beraad van de belangrijkste economieën van de wereld staat de hervorming van het financiële systeem centraal. Ook Nederland zal bij het overleg van de partij zijn.

De regeringsleiders van de EU-landen werden het vorige week donderdag tijdens een ingelaste top eens over het beperken van bankiersbonussen. De leiders waren bijeen in Brussel als voorbereiding van de G20-bijeenkomst. De leiders vinden dat de bonussen afhankelijk moeten zijn van de resultaten en het vaste loon. De bankiers mogen een groot deel van de toeslagen en verkregen aandelen bovendien pas na lange tijd ontvangen.

De exorbitante bonussen van bankiers worden gezien als een van de oorzaken van de kredietcrisis. Bankiers zouden te grote risico’s hebben genomen om hun premie maar te halen. Tot schrik van de EU beginnen de verhalen over enorme bonussen weer de kop op te steken.

Dit weekeinde bleek uit een onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) dat de bestbetaalde Nederlandse bankiers in 2008 niet of nauwelijks gekort zijn op hun bonussen, ondanks de grote verliezen die de banken leden.

DNB noemt het „opmerkelijk” dat er bonussen zijn toegekend in bedrijven die in 2008 zware verliezen moesten incasseren. Topmannen die meer dan 1,5 miljoen euro per jaar verdienen, kregen vorig jaar een toeslag van gemiddeld 311 procent van hun salaris. In 2007 was dat nog 355 procent. Werknemers met een salaris van 100.000 tot 200.000 euro ontvingen in 2008 gemiddeld 11 procent aan bonus. Het jaar ervoor was dat 30 procent.

Volgens De Nederlandsche Bank zijn de mensen met de hoogste salarissen afhankelijker van hun bonus dan van het vaste deel van hun salaris. „Deze afhankelijkheid draagt het risico in zich dat medewerkers zich voornamelijk gaan richten op het zeker stellen en het maximaliseren van hun variabele beloning.”

Volgens de onderzoekers schort er ook veel aan de bestuurlijke regels van de financiële sector. Zo zijn de raad van commissarissen en de zogenoemde compliance-afdelingen onvoldoende betrokken bij het beloningsbeleid.

DNB en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) stelden eerder dit jaar regels op om te voorkomen dat financiële instellingen onverantwoorde risico’s nemen bij hun beloningsbeleid. „Perverse beloningsprikkels worden gezien als een van de oorzaken van de financiële crisis”, liet de AFM toen weten.

Financiële ondernemingen kregen de opdracht om volgens de nieuwe principes het beloningsbeleid kritisch tegen het licht te houden en waar nodig aan te passen. De toezichthouders onderzoeken hoe de ondernemingen de principes toepassen in hun organisatie.

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) liet weten dat er sinds 2007 veel is verbeterd aan het beloningsbeleid. „Wij verwachten dat als dit onderzoek straks opnieuw wordt uitgevoerd over 2009-2010, je een heel ander beeld ziet”, aldus NVB-woordvoerder Verhagen. Volgens hem is er nu sprake van „een beheerste ontwikkeling” van de beloningen.