Prinsjesdag maakt dit jaar veel tongen los, maar de omstandigheden zijn ernaar. De kredietcrisis en de wereldwijde recessie hebben diepe sporen getrokken door het financieel-economische landschap. De groeivooruitzichten voor de Nederlandse economie zijn aangetast en de overheidsfinanciën staan er slecht voor.De manier waarop het staatshuishoudboekje weer op orde moet worden gebracht krijgt veel aandacht, ook in de debatten in de Tweede Kamer. Met name over hoe snel het kabinet met maatregelen, of plannen daartoe, moet komen en over de verdeling van de lasten wordt gedebatteerd. Minder aandacht is er voor de economie zelf. Hoe deze moet worden geholpen, lijkt als minder urgent gezien te worden.

Verstandig is dit niet. Het Centraal Planbureau (CPB) schetst in de Macro Economische Verkenning een somber beeld van de economie. Ten eerste zijn de vooruitzichten voor de korte termijn niet erg florissant. De bodem is in zicht, maar pas in de loop van volgend jaar keert de groei terug, die dan nog steeds zwak zal zijn.

Daarnaast bestaat er volgens het CPB nog steeds veel onzekerheid over een toekomstig herstel, de situatie is fragiel. De minister van Financiën sprak afgelopen week terecht over de kans dat de economie in een later stadium weer terugvalt, een scenario waar ook vooraanstaande economen rekening mee houden.

Mogelijke oorzaken van een groeiterugval zijn in hun optiek de sterk opgelopen werkloosheid, verdere afbouw van schulden door Amerikaanse gezinshuishoudens, een stijging van de energie- en voedselprijzen en een afnemend effect van de stimuleringsmaatregelen door de overheid.

In veel analyses wordt erop gewezen dat het groeitempo in de meeste industrielanden nog geruime tijd onder het langjarig gemiddelde zal blijven.

Het is tegen deze achtergrond vreemd dat in de Nederlandse politiek zo weinig aandacht uitgaat naar hulpmaatregelen voor de economie.

De beste manier om de rentelasten van de opgelopen overheidsschuld te dragen is door de economie harder te laten groeien.

Bezuinigingen en lastenverzwaring zijn op termijn noodzakelijk, maar juist na een bankencrisis kunnen vroegtijdige ombuigingen de economie weer ver terugwerpen. Te denken valt hierbij aan de situatie in Japan eind jaren negentig, toen belastingverhogingen slecht uitpakten.

De politici in Den Haag, ook in de oppositie, zouden zich nu vooral moeten richten op maatregelen die ervoor zorgen dat de gevolgen van de recessie niet blijvend zijn en de economie structureel versterken.

De OESO waarschuwt voor het gevaar dat grote groepen langdurig buiten het arbeidsproces blijven. Juist met het oog op de verwachte krapte op de arbeidsmarkt op de lange termijn is dit onwenselijk.

De economische denktank geeft daarom het advies om laagopgeleide jongeren op te vangen door middel van scholing en stages en te investeren in scholing en training van werknemers.

De werkgeversorganisaties VNO-NCW en Bouwend Nederland pleiten voor meer investeringen in de infrastructuur en sporen de politiek aan om publiek-private financiering van bouwprojecten te stimuleren.

Naast verbetering van het onderwijs en de infrastructuur is stimulering van efficiënter gebruik van energie een manier om de economie te helpen.

In de Miljoenennota wordt een aantal maatregelen genoemd, maar in de Tweede Kamer richtte de discussie zich vooral op de verdeling van de lasten en de manier waarop de plannen worden gemaakt.

Ondertussen worden de tegenstellingen vergroot door verschillen over minder belangrijke onderwerpen uit te vergroten. Het is te hopen dat men zich snel realiseert dat de economie vraagt om samenwerking tussen partijen en maatregelen die op de lange termijn positief uitwerken op de groei.

De auteur is werkzaam als beleggingsstrateeg bij Theodoor Gilissen Bankiers. Zijn bijdrage is geen aanbeveling of advies om effecten te kopen of te verkopen.