Balkenende: Bewijs VS valt niet te ontkennen
Volgens premier Balkenende vallen de woensdag door de Amerikaanse minister Powell gepresenteerde bewijzen tegen Irak „niet te ontkennen.” PvdA-kamerlid Koenders noemt dat standpunt echter „ietwat voorbarig” en wil dat de VN-wapeninspecteurs de bewijzen nu eerst gaan onderzoeken.
In een eerste reactie op de speech van Powell in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zei premier Balkenende dat gewapend militair ingrijpen volgens hem nog altijd te vermijden valt. Daarvoor blijft zware druk op Irak geboden. Wat het kabinet betreft wordt nu eerst de tussenrapportage van het hoofd van de wapeninspecties Blix op 14 februari aan de VN afgewacht.
Inhoudelijk blijft de Nederlandse regering de Amerikaanse lijn steunen. Dat betekent dat wordt gestreefd naar een nieuwe resolutie van de Veiligheidsraad, die een oorlog tegen Irak expliciet rechtvaardigt. Maar het betekent ook dat zo’n resolutie niet per se nodig wordt geacht. Het kán tot een door Nederland gesteund gewapend optreden komen als er geen nieuwe resolutie komt.
Volgens CDA-kamerlid Eurlings is er nog maar één persoon die kan voorkomen dat een oorlog uitbreekt: Saddam Hussein zelf. Hij noemde de aanklacht van Powell aan het adres van Irak „een stevig verhaal”, waaruit blijkt dat Saddam de boel bedriegt. Ook VVD, LPF, ChristenUnie en SGP zijn ervan overtuigd dat Irak de VN-wapeninspecteurs tegenwerkt.
„Geen hard bewijs, maar wel een hele opeenstapeling van belangrijke aanwijzingen die erg zwaar wijzen op een breuk met VN-resolutie 1441”, aldus ChristenUnie-kamerlid Huizinga. „Die breuk was er eigenlijk al langer”, vult een medewerker van de SGP-fractie aan. Zowel ChristenUnie als SGP wil het rapport van wapeninspecteur Blix afwachten. Daarna hopen zij op een nieuwe VN-resolutie, maar ze vinden die evenals CDA en VVD niet per se noodzakelijk.
PvdA-kamerlid Koenders is minder positief over de presentatie van Powell in de Veiligheidsraad. „Fragmentarisch, deels oud en deels nieuw”, luidt zijn reactie. Koenders vindt dat de wapeninspecteurs meer tijd moeten krijgen om de gegevens van de Amerikanen te onderzoeken. Hij ziet wel iets in het Franse voorstel om het aantal VN-inspecteurs te verdrievoudigen.
SP en GroenLinks, bij voorbaat tegenstander van een militair ingrijpen in Irak, zijn niet van mening veranderd door Powell. „Powell levert geen bewijs, maar slechts aanwijzingen voor Blix en zijn VN-wapeninspecteurs”, meent Van Bommel van de SP. Zijn fractieleider Marijnissen zei voor de televisie totaal geen vertrouwen in de Amerikaanse presentatie te hebben, „omdat niemand het kan verifiëren.”
Ook GroenLinks-kamerlid Karimi vindt dat de wapeninspecteurs nu meer ruimte moeten krijgen. „Het probleem van massavernietigingswapens is duidelijk niet op te lossen door een oorlog. Mobiele vrachtwagens die deze wapens vervoeren, moeten op de grond door inspecteurs opgespoord worden.”
D66-kamerlid De Graaf miste in het betoog van Powell het doorslaggevende bewijs. Volgens De Graaf kwam Powell met een opeenstapeling van aanwijzingen, feiten en foto’s, maar was er geen „smoking gun”: het concrete, doorslaggevende bewijs dat Saddam de VN-resolutie 1441 schendt.