„In de houding. Staat!” Hoe oud ze inmiddels ook zijn, de Indië-veteranen weten nog precies hoe het hoort. Bij duizenden springen ze in de houding als dat bevel klinkt. „Op de plaats rust.” De stramme houding verdwijnt. „U kunt weer gaan zitten”, klinkt het.„Dan moet je wel een stoel hebben”, mompelt mevrouw A. Feenstra (82) uit Dronten. Er staan honderden stoelen om het Nationaal Indiëmonument in Roermond, maar het zijn er bij lange na niet genoeg om al de oude veteranen een plekje te geven. Meer dan 20.000 kwamen er maandag naar Roermond om hun 6229 gevallen kameraden in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea te herdenken.

Bij Feenstra’s echtgenoot schieten de ogen vol tranen als hij vertelt van drie jongens die op oudejaarsavond 1948 wat versnaperingen gingen wegbrengen naar een bataljon buiten het kamp. „Een trekbom ontplofte onder hun jeep. Er bleef maar weinig van hen over.”

De jaarlijkse herdenking is voor het echtpaar uit Dronten een dagje uit. „Vanmorgen om acht uur stapten we in de bus. Na de plechtigheid gaan we nog even Roermond in. We voelen ons altijd heel welkom bij de Roermondse bevolking.”

Roermond is de plek waarvandaan de meeste Indiëgangers naar het strijdtoneel vertrokken. Op 7 september 1988 onthulde Prins Bernhard er het Indiëmonument.

De toespraak van minister Verhagen 21 jaar maakt later indruk. „Het respect dat u toekwam, kreeg u niet. Er wachtte u na de oorlog geen warm welkom. In Nederland was men bezig met de wederopbouw en de verwerking van eigen oorlogservaringen. Een woord als nazorg bestond nog niet. Er was nauwelijks een luisterend oor.”

Nadat een trompettist de taptoe ten gehore brengt, is het een minuut stil. De bladeren van de vele bomen in Park Hattem ruisen. Dan komen er vier straaljagers laag overvliegen. Eén gaat er recht omhoog, de wolken in. Hij staat symbool voor de ”missing man”; de verloren kameraad.