Nogmaals Koninginnedag
Moet Hare Majesteit, bij leven en welzijn, haar volgende verjaardag opnieuw in Apeldoorn vieren? Al kort na de aanslag op 30 april, waardoor uiteindelijk acht mensen het leven verloren, kwam die gedachte boven, onder andere bij de Bond van Oranjeverenigingen.
Het zou zowel de Apeldoorners als de koninklijke familie helpen bij de verwerking van het drama. Zo’n ‘revanche’, na precies een jaar, zou meteen een mooie punt zetten achter een nare periode, zodat de feestvreugde in komende jaren er niet door gehinderd hoeft te worden.De Apeldoornse burgemeester heeft inmiddels te kennen gegeven dat hij er niet veel voor voelt. Om meer dan één reden is dat terecht. Vrijwel de hele koninklijke familie was een maand na het drama al in Apeldoorn voor wat activiteiten op Paleis Het Loo en ook voor de burgers is er een herdenkingsbijeenkomst gehouden.
Bovendien is het de vraag of toekomstige Koninginnedagen zo moeten blijven als ze in het verleden altijd waren. Gisteren bleek uit de diverse rapporten dat er veel aandacht besteed was aan de beveiliging van de koninklijke familie. Toch leert ‘30-4’ ondubbelzinnig hoe kwetsbaar onze monarchie is.
Het is daarom onverstandig om bij volgende Koninginnedagen te doen of er niks gebeurd is. Er valt niet te ontkomen aan nog strengere beveiliging, ook al zal dat aanslagen als deze nooit volledig voorkomen. Een onlosmakelijke eigenschap van zulke maatregelen is dat die altijd de afstand tot de vorstin en haar familie vergroten. Een zaklopende prins of koekhappende prinses vormt een risico.
Tegelijkertijd is het van belang de afstand tussen vorstenhuis en volk zo klein mogelijk te houden. De kritiek op het koningshuis neemt de laatste decennia toe. Helaas soms ook terecht. De band met het Oranjehuis en de positie van de koningin als bindende factor in de samenleving zijn echter van blijvende waarde. Ongedwongen contacten met burgers werken daarbij in de regel positief. Als het koningshuis zich terugtrekt in een ivoren toren, zoals bij de afstandelijke Britse monarchie, zal dat de kritiek juist versterken.
Toch hoeft een zwaardere beveiliging op 30 april geen groot bezwaar te zijn. De consequentie kan zijn dat de koningin niet meer in elke plaats haar verjaardag kan vieren en op andere plaatsen niet meer zo ‘aanraakbaar’ zal zijn.
Maar het is niet alleen de Koninginnedag die het vorstenhuis dicht bij het volk brengt. Daar zijn ook veel andere mogelijkheden voor. Iedereen herinnert zich de in laarzen gestoken koningin Juliana die de door de watersnoodramp getroffen Zeeuwen een hart onder de riem stak.
Op eenzelfde manier heeft de huidige vorstin harten geraakt door tijdens de MKZ-crisis een kerkdienst bij te wonen in Oene. Afgelopen week nog maakte prins Willem-Alexander kennis met het werk van de organisaties Gevangenenzorg Nederland en Exodus. Ook via interviews of de kersttoespraak kan Hare Majesteit de harten van de burgers bereiken.
Als we voor het koekhappen een kerkdienst terugkrijgen, hoeft de monarchie daar niet onder te lijden.