Boeings ruimtevaarttoekomst vol onzekerheden
De toekomst van de ruimtevaartprogramma’s van het Amerikaanse concern Boeing is ongewis geworden door het ongeluk met de Columbia. Deskundigen verwachten dat de terughoudendheid bij de NASA Boeing op korte termijn zal raken.
Voor de langere termijn vestigen zij hun hoop op de bouw van nieuwe ruimteveren als vervanging van de huidige, verouderde expemplaren. Het drama in de lucht boven Texas zal worden aangegrepen om te lobbyen voor de nieuwste technieken uit de laboratoria van Boeing.
Boeing bouwt sinds 1996 aan ruimteveren na de overname van de ruimtevaartactiviteiten van Rockwell International. Daarnaast is het onderhoud grotendeels aan Boeing uitbesteed via een gezamenlijke onderneming met concurrent Lockheed Martin.
Ook op het Boeing-hoofdkantoor in Chicago was dit weekeinde de verslagenheid groot. In een korte verklaring betuigde de directie haar medeleven en zegde alle medewerking toe in de zoektocht naar de oorzaken van de ramp.
Nu de oorzaken nog onduidelijk zijn, menen analisten dat het te vroeg is om te oordelen wat de gevolgen zijn voor Boeing en andere leveranciers van het Amerikaanse ruimtevaartprogramma. De grote vraag is vooral hoe de regering met de tragedie zal omgaan.
Toen in 1986 de Challenger vlak na de start ontplofte, lagen de Amerikaanse pogingen om de geheimen van de ruimte te ontdekken ruim tweeënhalf jaar nagenoeg stil. Dit ondervonden de ruimtevaartbedrijven aan den lijve.
Ook nu neigen de eerste reflexen van de autoriteiten naar stilstand. Hoewel president Bush gelijk aankondigde dat „onze reis in de ruimte doorgaat”, zijn voorlopig alle vluchten voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Op de aandelenbeurs in New York namen beleggers bij het begin van de handel al een voorschot op de tegenvallers die Boeing en Lockheed Martin staan te wachten. Beide aandelen daalden in een stijgende markt.
Boeing haalt bijna eenvijfde van zijn jaaromzet van 54,1 miljard dollar uit de ruimtevaart. Het concern zet nog maar sinds kort steviger in op deze activiteiten, vooral door de afnemende opbrengsten uit de luchtvaart. Even overwoog de directie zelfs zijn hoofdkantoor te verplaatsen van Seattle naar Houston, waar het vluchtleidingscentrum van de NASA is gevestigd, maar het werd uiteindelijk Chicago. Daarmee kwam Boeing wel dichter bij de Amerikaanse regering te zitten om gemakkelijker lucratieve overheidsopdrachten binnen te slepen. Dit geldt ook voor de ruimtevaart.
Voor Boeing zou het een zware slag zijn als de Amerikaanse ruimtevaart lange tijd stil komt te liggen. Het concern is nog maar net bekomen van de mislukte introductie van de Sonic Cruiser, een vliegtuig dat met hoge snelheden passagiers zou kunnen vervoeren. Luchtvaartmaatschappijen zagen er niets in, waarna Boeing dure bakens moest verzetten naar de ontwikkeling van een zuiniger toestel. Door de algehele malaise in de luchtvaart, nog altijd als gevolg van de terreurdaden op 11 september 2001, zouden daarom minder inkomsten uit ruimtevaart extra hard aankomen.
Positieve scenario’s zijn er echter ook. Nu de Columbia, de oudste van de NASA-vloot, gebreken heeft vertoond, verwachten analisten dat er meer druk zal komen op de regering-Bush om de ruimteveren sneller te vervangen dan nu is voorzien. Door bezuinigingen besloot de NASA vorig jaar zijn ruimteveren (nu nog de Atlantis, de Discovery en de Endeavour) te moderniseren in plaats van te vervangen in 2015, maar de ramp met de Columbia zou een drastische koerswijziging kunnen betekenen. In dat geval kunnen Boeing-ingenieurs sneller op de tekentafel aan de slag met nieuwe ruimtebestormers. De keerzijde hiervan zijn minder inkomsten uit onderhoud en modernisering.