Janny Bolhuis-Janssens, scriba van de protestantse gemeente Scharmer-Harkstede, en diaken Hendrik Knol staan te kijken naar ‘hun’ kerk, waar zojuist de steigers verwijderd zijn. Bouwvakkers zitten nog uit te blazen. Het gebouw heeft een grondige restauratie van het exterieur ondergaan.„Wat is het mooi geworden”, zegt Bolhuis. „Er was geld genoeg. De overheid betaalde 70 procent van de kosten. De rest moest de gemeente zelf opbrengen. Daarvoor hebben we acties gehouden.”

De mensen gaven zo veel geld dat er over was. Daardoor konden ook de niet in het bestek opgenomen restauratie van de tekststeen en het zandreliëf boven de ingang worden aangepakt. „Alle dorpsbewoners hebben belang bij deze kerk, ook degenen die het gebouw nooit vanbinnen zien. Er zijn genoeg mensen die afwijzend staan tegenover kerkelijke activiteiten, maar wel wilden geven. „Ik kom nooit in de kerk, maar de kerk moet blijven”, zei iemand. Wij vinden dat belangrijk.”

Een opvallend element van de monumentale kerk is de hoogte ervan in vergelijking met de lengte, evenals de aanwezigheid van het wapen van de heer Piccardt, die de bouw van de kerk, ruim 300 jaar geleden, bekostigde. Ook de bank waarin zijn familie zat, is bijzonder.

Eens per maand is er een dienst in het gebouw. De overige diensten vinden plaats in het ernaast gelegen pand: De Graankorrel. Een opvallend, vrij nieuw gebouw met een plat dak, opgetrokken in rode Groninger baksteen. In de kerkzaal geeft een grote raampartij uitzicht op het platteland en het kerkhof. Bij de glazen deur is er uitzicht op de oude kerk.

Knol wijst naar het ronde reliëf op de witte muur. „Het rondje in het midden staat voor God, de Drie-eenheid. De gesloten cirkel daaromheen is de gemeente. De buitenste cirkel met openingen verbeeldt openheid naar de wereld.

Wij willen een pluriforme gemeente zijn, die werkt vanuit een fundament. Die pluriformiteit komt uit in het samengaan van hervormden en gereformeerden vanaf 2007 en de goede verstandhouding met alle inwoners van Harkstede.”

De steen met de betekenis van de naam vermeldt de „vruchtbare samenwerking van de hervormden en gereformeerden met de mensen in het dorp.”

De Graankorrel heeft een opbaarruimte die het hele dorp mag gebruiken. „Mensen die een dode te betreuren hebben, kunnen daar hun geliefde laten opbaren. Ze krijgen een sleutel van de ruimte en kunnen er altijd terecht zonder dat ze iets met de kerk te maken hoeven hebben.”

Braderieën

Het plaatselijke 4 meimonument staat op het terrein van de kerk. Bolhuis roemt de samenwerking tussen de kerkenraad en de vereniging Dorpsbelangen, die elk jaar overleggen over de herdenking.

Verder wijst ze op de presentie van de protestantse gemeente tijdens braderieën en de Oranjemarkt, die op het terrein van de kerk gehouden wordt. Alle dorpsbewoners zijn welkom tijdens de startweek van het kerkelijke seizoen in september. Er worden dan huis aan huis folders verspreid.

„De relatie met het gemeentebestuur van Slochteren is bijzonder goed”, zegt Bolhuis. „Het bestuur wil de functies van de kerk uitbreiden. Wij vinden dat goed, als de nieuwe activiteiten maar passen bij een godshuis.”

Een man op een fiets komt even kijken. „De kerk is prachtig geworden”, zegt hij. Bolhuis: „Die man gaat niet naar de kerk, maar hij heeft er wel belang bij.”

Bij hoeveel mensen gaat het belang verder dan de buitenkant? Knol: „’s Zondags komen er 50 tot 150 mensen in de kerk, onder wie zeker 30 kinderen. Onze kerk heeft toekomst.”

Dit is het achtste deel in een serie over kleine gemeenten in de drie noordelijke provincies. Volgende week: Siddeburen in Groningen.