„De wereld moet weten wat voor leven de bevolking van Zimbabwe is gedwongen te leiden. Het is verschrikkelijk”, zegt Job Sikhala, een oppositielid die in het ziekenhuis herstelt van de verwondingen die de Zimbabwaanse geheime politie hem toebracht.

Had Zimbabwe al een slechte reputatie op het gebied van eerbiediging van de mensenrechten, recente rapporten spreken van een dramatische verslechtering van de situatie. Niet dat er zo veel informatie uit het Afrikaanse land komt: buitenlandse journalisten die zonder de juiste papieren werken, lopen het risico voor twee jaar achter de tralies te verdwijnen. Om over ”illegale” activiteiten van binnenlandse verslaggevers nog maar te zwijgen.

De spaarzame berichtgeving is echter al huiveringwekkend genoeg. Intimidatie, mishandeling, eenzame opsluiting zonder vorm van proces. Volgens een verslaggever van de Britse omroep BBC die undercover in Zimbabwe was, telt de hoofdstad Harare intussen een handvol geheime martelkamers. Een ’therapie’ met elektrische schokken schijnt de specialiteit van de Zimbabwaanse veiligheidsdiensten te zijn. Zelfs al te mondige parlementariërs en leden van de rechterlijke macht zijn niet van deze behandeling gevrijwaard.

De blanken hebben het in Zimbabwe zo mogelijk nog slechter. Honderden blanke boeren zijn de afgelopen jaren hun boerderij kwijtgeraakt. Enkele tientallen agrariërs werden op brute wijze vermoord door handlangers van de megalomane president Robert Mugabe, die het land al meer dan twintig jaar in een ijzeren greep houdt.

Hoewel de Zimbabwaanse dictator het tegendeel beweert, hebben zijn omstreden landhervormingen het land aan de rand van de afgrond gebracht. Volgens schattingen van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties dreigen zo’n 7 miljoen inwoners van honger om te komen. Honderden -eens bloeiende- bedrijven van blanke boeren zijn verwoest. De landbouwgrond ligt er nutteloos bij. De ”graanschuur van Afrika” doet zijn naam allang geen eer meer aan.

Frankrijk lijkt zich van al die wandaden bitter weinig aan te trekken. Ondanks een EU-reisverbod voor hooggeplaatste Zimbabwaanse regeringsfunctionarissen, heeft de regering-Chirac Robert Mugabe uitgenodigd volgende maand naar Parijs te komen om een Frans-Afrikaanse topconferentie bij te wonen. Volgens het Elysée is het reisverbod niet van kracht als bijeenkomsten in het teken van democratisering of mensenrechten staan. Over naïviteit gesproken!

De uitnodiging van Frankrijk is dan ook slecht gevallen bij de meeste overige EU-lidstaten, met name bij Groot-Brittannië, Nederland en Zweden. Juist deze week moest de Unie besluiten of de sancties tegen Zimbabwe, die op 18 februari aflopen, moeten worden verlengd. Onenigheid over de reikwijdte van het omstreden reisverbod weerhield de EU-ministers van Buitenlandse Zaken ervan de knoop door te hakken, waarmee de komst van Mugabe naar Parijs een stap dichterbij is gekomen.

De Franse uitnodiging is in de eerste plaats een aanfluiting voor het Europese buitenlands beleid, dat toch al niet uitblinkt in eenduidigheid en krachtdadigheid. Verschil van mening over militair ingrijpen in Irak, onenigheid over de vraag welke landen wel of niet tot de EU mogen toetreden en uiteenlopende standpunten over de relatie met de Verenigde Staten zijn slechts enkele van de controverses die de reputatie van de Europese Unie bepaald geen goed doen.

Overigens past een dergelijke alternatieve opstelling precies bij de Franse pogingen zich sterker te profileren ten opzichte van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, getuige bijvoorbeeld de Franse bedenkingen tegen een aanval op Irak. Het is Parijs bovendien niet vreemd de Franse economische en strategische belangen te laten prevaleren boven bescherming van mensenrechten en humanitaire aangelegenheden. Franse wapenleveranties aan Rwanda, aan de vooravond van de gruwelijke genocide, en de Franse militaire aanwezigheid in tal van Afrikaanse landen vormen daarvan een duidelijk bewijs.

Anderzijds is ook het Britse buitenlands beleid niet vrij van hypocrisie. Londen staat klaar om zich met tienduizenden soldaten achter de Amerikanen te scharen om de aanval op Irak in te zetten. In het geval van de voormalige Britse kolonie Zimbabwe, waar veel blanken van Britse afkomst zijn, blijft het slechts bij EU-sancties en een persoonlijke vete tussen premier Tony Blair en president Robert Mugabe. En dat terwijl Mugabe qua reputatie niet onderdoet voor Saddam Hussein.

Wellicht moeten de Britten eens overwegen hun troepen naar Zimbabwe te sturen in plaats van naar de Perzische Golf. Want wat is het verschil tussen een Arabische dictator die ervan wordt verdacht chemisch, biologisch en nucleair oorlogstuig te ontwikkelen en een Afrikaanse despoot die 7 miljoen onderdanen zonder een spier te vertrekken de hongerdood injaagt? Honger als massavernietigingswapen…

Of misschien moet Robert Mugabe volgende maand toch maar gewoon naar Parijs komen. Om hem vervolgens nooit meer naar zijn eigen land te laten terugkeren. In Scheveningen is vast nog wel een plaatsje vrij.