„Uittrederecht voor GKN ook na vijf jaar”
Schaf de vijf-jarige termijn af waarbinnen de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) ook na vereniging op synodaal en classicaal niveau hun rechten behouden. Dan hebben zij nog de tijd om ook na deze periode zich plaatselijk met de hervormden te verenigen.
Dat voorstel oppert prof. mr. P. de Haan in het Centraal Weekblad van deze week. Prof. De Haan is emeritus hoogleraar onroerendgoedrecht en bestuursrecht aan de TU Delft en de VU te Amsterdam. Hij vindt het niet redelijk dat plaatselijke gereformeerde kerken hun recht op uittreden verliezen, ook zonder dat er nog van een fusie met de hervormde gemeenten ter plaatse sprake is.
Prof. De Haan denkt met zijn voorstel het gevaar te hebben bezworen dat gereformeerde kerken zich gedwongen voelen tijdelijk het kerkverband te verlaten, enkel om hun rechten te behouden. „Dat gevaar is nu levensgroot, zeker wanneer de synodes hun plannen met kracht en zelfs met dwang proberen door te zetten.”
De Haan doet zijn voorstel om de Gereformeerde Kerken de kans te geven „uit volle overtuiging” toe te treden tot een herenigde hervormd-gereformeerde kerk, die het gescheiden optrekken uit het verleden voor de toekomst ongedaan maakt. „Zo’n fusie is een kwestie van vertrouwen, zoals elke ver- of hereniging.”
Het dreigende verlies aan zelfstandigheid zal ook na de oprichting van de Protestantse Kerk in Nederland nog een rem vormen op de hereniging op plaatselijk niveau, „maar daar kunnen plaatselijke gereformeerde kerken dan geleidelijk naar toegroeien. Dat kan via de verschillende vormen van samenwerking gebeuren die er nu al bestaan, waaronder federatieve. De verenigde synode en classes kunnen die samenwerking ook zeer bevorderen, zonder dat van enige fusiedwang sprake hoeft te zijn.”
Het voorstel is juridisch erg eenvoudig, meent prof. De Haan. „Laat plaatselijke gereformeerde kerken hun rechten voluit behouden totdat zij zich daadwerkelijk met de hervormden tot protestantse gemeenten verenigen. Tot zolang blijven zij ook volgens de conceptkerkorde immers de naam Gereformeerde Kerken dragen.”