Ute Schürings weet waarover zij spreekt. In vlekkeloos Nederlands vertelt ze over haar onderzoek naar de verschillende bedrijfsculturen in Duitsland en Nederland. Momenteel treedt ze op als consultant voor het bedrijfsleven in de hele Benelux.Op de Nederlandse ambassade in Berlijn presenteert ze woensdagavond haar tweede boek over dit onderwerp. In ”Beruflich in den Niederlanden” bespreekt ze allerlei voorbeelden hoe Duitsers hun werk in Nederland ervaren.

Het lijkt een cliché, maar het begint natuurlijk met hiërarchie, vertelt Schürings. „In Nederland zeg je al gauw jij en jou tegen je leidinggevende en beslis je samen over de oplossing van een probleem. Overleg en consensus zijn heel belangrijk. Daarom vergadert men ook zo veel. In Duitsland werkt men meer zelfstandig en kent men geen gezamenlijke besluitvorming en zoeken naar draagvlak. Het komt meer van bovenaf.”

Het ”siezen” (u zeggen) en ”duzen” (jij zeggen) leidt makkelijk tot misverstanden. In Duitsland is dat geen vorm van beleefdheid –de directeur zegt immers ook u terug– maar van afstand. „Alleen als je mensen heel goed kent, zeg je jij en jou. Een Duitser die in Nederland hoort hoe collega’s elkaar ”duzen”, denkt daarom dat die elkaar allemaal heel goed kennen. Alhoewel dat ook in Duitsland wel aan het veranderen is.”

Wat zich in Duitsland ook ontwikkelt, is de kledingcode. „Vanouds presenteren Nederlanders zich wat losser, al verschilt dat per branche. Maar Duitsland wordt ook informeler.”

Schürings krijgt dagelijks praktijkvoorbeelden binnen die deze verschillen illustreren. „Een Duitse medewerkster kreeg eens opdracht een bijeenkomst te organiseren. Toen ze het complete plan aan de directeur voorlegde, was hij verbouwereerd. Hij had erop gerekend dat hij tijdens het proces zou worden geraadpleegd en zou kunnen bijsturen. Duitsers hebben een heel ander begrip van planning dan Nederlanders.”

Van Engelse zijde krijgen Nederlanders nog wel eens te horen dat ze bot en direct zijn. Een Duitser zal dat niet zeggen, meent Schürings. „Men stelt het in Duitsland juist op prijs als je direct ter zake komt. Vlamingen zijn wat dat betreft trouwens anders, ook al spreken ze Nederlands. Met hen moet je eerst een poosje over familie praten voordat je over zaken begint.”