De ondernemers hebben weinig belangstelling voor hogere productiviteit of efficiency: ze voeren alleen keiharde kostenbesparingen door. Ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf verminderen naar schatting dit jaar het aantal werknemers met 25.000 tot 50.000, na een banengroei van ruim 100.000 gedurende vele jaren. „Ik zie een dramatische trendbreuk. De enige job die er nog bijkomt is bij de PvdA”, zei De Boer, met een knipoog naar de nieuwe PvdA-premierskandidaat Cohen.

Volgens het driemaandelijkse NIPO-onderzoek onder 2500 ondernemers willen minder bedrijven geld uitgeven aan gebouwen, machines of automatisering. Het percentage ondernemers dat in machines investeert, is gedaald tot 39: 5 procent minder dan in het voorgaande kwartaal. Van de ondernemers investeert 23 procent in computers, ofwel 6 procent minder dan drie maanden eerder.

Slechts 36 procent van de ondervraagden verwacht dat het Nederland in 2003 economisch goed gaat. Dat is 19 procent minder dan een jaar eerder en even laag als een kwartaal eerder.

Voor het eigen bedrijf rekent nog 44 procent van de ondernemers op een beter resultaat dan vorig jaar: 3 procent minder dan dezelfde periode een jaar eerder, maar 3 procent hoger dan het voorgaande kwartaal. „Echt vertrouwen in de toekomst stralen de onderzoekerscijfers niet uit”, vindt De Boer.

Om de bedrijven te helpen, pleit MKB-Nederland er bij het aanstaande kabinet voor om de papieren rompslomp te bestrijden. Voorzitter De Boer stelt dat er te veel onnodige regels zijn. „Een werkgever moet bijvoorbeeld een plan opstellen om seksuele intimidatie te voorkomen. Ook als de ondernemer maar één werknemer heeft en als dat een man is.”

Als de overheid de regels niet beperkt, moet de vennootschapsbelasting voor kleinere bedrijven omlaag, meent De Boer. MKB-Nederland wil verder dat de Melkertbanen voorlopig behouden blijven. Ook moeten bedrijven WAO’ers kunnen aannemen zonder het risico dat ze na ziekmelding twee jaar hun loon moeten doorbetalen.