„Hulp ontheemden ontbeert mandaat”
Doordat VN-vredesmissies over een ontoereikend mandaat beschikken, is een waar ontheemdenvraagstuk ontstaan.
Dat zei Generaal-majoor der Mariniers P. Cammaert vrijdag tijdens de zevende Van Heuven Goedhartlezing in de Ridderzaal in Den Haag. De lezing werd uitgesproken ter gelegenheid van Wereldvluchtelingendag 2009.Juridisch is er een verschil tussen vluchtelingen en ontheemden. Internationale hulporganisaties kunnen vluchtelingen helpen, omdat zij niet zich niet meer bewegen binnen de eigen nationale grenzen. Ontheemden zijn vluchtelingen die zich in eigen land ophouden. VN-vredesmissies kunnen deze categorie vluchtelingen amper of helemaal niet bijstaan, omdat zij onder verantwoordelijkheid van de nationale regering vallen.
Doordat VN-missies een mandaat voor de hulp aan ontheemden missen, vluchten ontheemden over de grenzen, waardoor zij de status vluchteling krijgen. Daardoor is het aantal vluchtelingen de laatste jaren met honderdduizenden toegenomen, stelt Cammaert, die sinds 2002 militair adviseur van de VN is.
Volgens een schatting zijn er wereldwijd zo’n 26 miljoen ontheemden in minstens 52 landen en 10 miljoen vluchtelingen.
Om de politieke stabiliteit in conflictgebieden te waarborgen, pleit Cammaert voor het instellen van een VN-politiemacht. Internationale troepenmachten kunnen zich toespitsen op het waarborgen van veiligheid, terwijl de VN-politie zich kan richten op het beveiligen van kampen waar zich ontheemden bevinden.
Cammaert was de afgelopen vijftien jaar betrokken bij VN-vredesmissies in Cambodja, Eritrea en Congo. Afgelopen jaar ontving hij de Carnegie Vredesprijs, een onderscheiding voor zijn bijzondere verdiensten voor de internationale vrede.
De Van Heuven Goedhartlezing wordt sinds 1996 gehouden. Eerdere sprekers waren oud-premier Lubbers en oud-minister Pronk. Van Heuven Goedhart was een verzetsheld en de eerste hoge commissaris van de Verenigde Naties voor de vluchtelingen.