Ros, neerlandicus en directielid van het Van Lodensteincollege, sprak op de vierde cursusochtend van het seizoen over Simon Simonides (1629-1675) en de praktijk van het heilig avondmaal.

„In de avondmaalsboekjes van de nadere reformatoren staat vooral het pastorale op de voorgrond”, zei Ros. „Pastorale vragen over persoonlijk geloof, wedergeboorte en levensheiliging sloten nauw aan bij de prediking over en de bediening van het sacrament van het heilig avondmaal.”

Simonides, die al op twintigjarige leeftijd predikant werd, is vooral bekend geworden door zijn diverse publicaties over het avondmaal. Ook zijn er nogal wat gedichten van hem in omloop. Ros: „Zijn poëzie is evenwel minder aansprekend dan zijn in populaire stijl geschreven prozageschriften. Ik ben wat teleurgesteld in hem als predikant-dichter.”

Simonides’ vriend Franciscus Ridderus schrijft over hem: „Die man had wat eigens om tedere zielen innig wel te bewerken.” Simonides heeft een zekere naam behouden als schrijver die op pastorale wijze zijn lezers geestelijk voedsel aanreikt met betrekking tot het heilig avondmaal, zo typeerde Ros de predikant.

„Het meest uitvoerig schrijft Simonides over dit thema in een tweetal boekjes uit 1660: ”De voorname pracktycke van des Heeren Heylige Avontmael” en ”Opweckingen voor de trage, enz.”. Vanwege de heiligheid van het sacrament vindt Simonides het nodig dat een iegelijk zichzelf beproeft, zoals in het Oude Testament reine en zuivere offers gebracht werden en het verkeerde geweerd moest worden.”

Aan de vrucht en troost van het avondmaal gaat een goede voorbereiding vooraf. Simonides constateert dat er heel wat misbruik van het heilig avondmaal is. Daartegen hebben trouwe leraren te waarschuwen. „Het gaat om de heiligheid des Heeren, en daarom moet men zijn hart den Heere heiligen. Voor de bruiloft des Lams is het vereiste bruiloftskleed nodig. Men moet zich er maar niet op laten voorstaan gezond te zijn en de medicijnmeester van voorbereiding niet nodig te hebben. Men heeft onderzoeking van zijn staat en zijn ziel te doen. Het eerste wat nodig is, is ellendekennis, een recht verbroken vernederde ziele, een heilige verlegenheid des harten en een oprecht begeren naar de Heere Jezus.”

Bijna duizend pagina’s met tal van herhalingen en aanhalingen van voorbeelden uit de bijbelse en klassieke oudheid, vormen de tekst voor Simonides’ „ernstige zielsbetrachtingen.” Bovendien reageert hij in een bladvulling op de toen actuele strijd met de labadisten.

Simonides erkent dat De Labadie gelijk heeft met zijn verwijt dat onwedergeborenen in de gereformeerde kerk niet van het avondmaal werden geweerd. Maar evenmin als de donatisten en novatianen in de Vroege Kerk een heilige kerk konden oprichten, zal dat de labadisten gelukken. „De verkeerdheden van de kerk vereisen reformatie om de breuk te helen, maar geen separatie, zoals die nu voortkomt uit ambitie, eerzucht en partijschap.”

Simon Simonides zag het als de taak van een predikant om te waarschuwen voor het oordeel en om te onderwijzen in voorbereidingspreken voor het avondmaal. „Hoe meerder vernedering, hoe nader de Heere en hoger bij God. Hoe kleiner in onze eigen ogen, hoe groter in Christus; de kleinste ziel in eigen gevoelen is de grootste bij Jezus Christus; dat is het wonder der nederigheid.”