De eerste prioriteit van de Amerikaanse militairen in Irak is de beveiliging van de olievelden. Daarnaast moeten ze voorkomen dat binnenlandse strijd uitbreekt.

De plannen van de regering zijn bijna af, zo heeft de krant vrijdag bericht. Het meest opvallende uit de plannen is dat de leiders in Washington kennelijk hebben besloten langere tijd militairen in Irak te legeren, ongeacht hoe de huidige Iraakse regering ten val komt.

Irakezen zullen enige tijd niets te zeggen hebben in hun land. Washington heeft geen vertrouwen in de leiders van de verdeelde Iraakse oppositie in het buitenland, waarmee al maanden wordt gepraat zonder belangwekkende resultaten.

De Irakezen zullen geleidelijk aan bij het bestuur worden betrokken, eerst als adviseurs en na een jaar mogelijk als echte bestuurders. De VS overwegen wel stappen te nemen om de huidige politieke en militaire leiders voor oorlogsmisdaden of andere misdaden te berechten.

Als Amerikaanse leider in Bagdad wordt generaal David McKiernan genoemd, de bevelhebber van de landstrijdkrachten die het land in geval van oorlog aanvallen. In Washington wordt voorts nagedacht over een internationaal gerespecteerde figuur van buiten de Amerikaanse regering die naast McKiernan tot taak krijgt de economie en politieke structuur van het land te helpen herbouwen.

Washington wil enerzijds geen bestuur van de Verenigde Naties, maar anderzijds wel graag internationaal toezicht en gezag, zodra de toestand gekalmeerd is. Die toestand heet fase twee in de naoorlogse plannen. Over de samenstelling en positie van zo’n internationaal gezag ten opzichte van de Amerikanen bestaat nog onduidelijkheid.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell heeft bevestigd dat de VS de internationale gemeenschap willen betrekken bij het naoorlogse Irak. De VN bijvoorbeeld zorgt nu via het olie-voor-voedselprogramma voor een aantal basisbehoeften van ongeveer 60 procent van de Irakezen.

De plannenmakers in Washington hopen dat de Amerikanen in Irak het humanitaire netwerk van de VN in Irak niet wreed hoeven te verstoren. Powell meent dat „zelfs indien de aanval buiten een VN-mandaat wordt uitgevoerd, dan nog zullen de VN een rol willen spelen.”

De eerste taak voor de Amerikaanse troepen in geval van oorlog is het veiligstellen van de olierijkdommen van Irak. Na de val van het regime moeten de Amerikaanse troepen het land „stabiliseren.” Dat houdt onder meer in dat ze moeten voorkomen dat rivaliserende bevolkingsgroepen elkaar te lijf gaan. De VS willen de huidige grenzen van Irak met hun troepen in het sjiietische zuiden en het Koerdische noorden garanderen. Die grenzen werden circa tachtig jaar geleden bepaald door een andere westerse invasie, die van het Britse Rijk. Dat overmeesterde Mesopotamië (Centraal-Irak) in de eerste plaats om er naar olie te boren.

Na de plotselinge opzegging van een belangrijk oliecontract met het Russische Lukoil in december heeft Irak de banden met Rusland weer aangehaald. Op het Iraakse ministerie van Olie werden vrijdag nieuwe concessies verleend aan Russische olieconcerns en kreeg Lukoil het groene licht om door te gaan met zijn activiteiten in Irak.

Het gaat om de ontwikkeling van een aantal belangrijke olievelden. Hoewel Irak door sancties van de Verenigde Naties de olieproductie aan banden heeft moeten leggen, kunnen de contracten in de toekomst van grote waarde zijn als de olie Irak weer mag verlaten.