Uit onderzoek blijkt dat werkende mantelzorgers vooral behoefte hebben aan structurele oplossingen zoals flexibele werktijden en werkplekken. Voor sectoren en functies waar thuiswerken niet goed mogelijk is, kan zelfroosteren misschien helpen. Flexibiliteit en zelfroosteren hebben bovendien het voordeel dat niet alleen mantelzorgers, maar ook ouders met jonge kinderen en werknemers met andere nevenactiviteiten ervan profiteren.Thuiswerken kan daarnaast de huisvestingskosten van de arbeidsorganisatie verminderen, de productiviteit doen stijgen en –een belangrijk maatschappelijk belang– de files bekorten.

Soms redden mantelzorgers het ook niet meer met verlof, flexibele werktijden en thuiswerken. Dan is er misschien behoefte aan arbeidsduurverkorting. Een belangrijk nadeel is dat dit een structureel inkomensverlies tot gevolg heeft. Daarnaast is er sprake van een maatschappelijk verlies: de arbeidsparticipatie in uren vermindert terwijl het overheidsbeleid juist gericht is op een stijgende arbeidsparticipatie.

Misschien is het in zo’n geval beter om de werknemer eerst op adem te laten komen, bijvoorbeeld door geen overwerk, geen complexe en veeleisende klussen en zo min mogelijk werk onder tijdsdruk te vragen. Daarna kan dan samen met de werknemer gezocht worden naar een structurele oplossing die de participatie en het inkomen zo veel mogelijk op peil houdt.

Het tijdsprobleem van werkende mantelzorgers zou ook al een stuk minder worden als publieke diensten en zorgvoorzieningen een avondopenstelling zouden kennen, zodat je na werktijd je vader naar het ziekenhuis kunt begeleiden.

Willen werkende mantelzorgers het volhouden, dan is het belangrijk dat arbeidsorganisaties mantelzorg erkennen, respecteren en mogelijk maken. Daarmee is ook een bedrijfs­belang gemoeid. Zo behouden we iets dat heel waardevol is.

De auteur is voorzitter van de Sociaal-Economische Raad. Dit artikel is ontleend aan de Nationale Mantelzorglezing die hij donderdag hield.