De feiten die deze week met de publicatie van een rapport aan het licht kwamen, zijn schokkend en ontluisterend. Tot de jaren negentig van de vorige eeuw groeiden in Ierland in totaal ruim 35.000 kinderen op in tehuizen die geleid werden door rooms-katholieke geestelijken. Een deel van deze jongeren was daar geplaatst omdat ze thuis onhandelbaar waren, maar een belangrijke groep bestond uit kinderen van gescheiden ouders. Kerk en overheid vonden toentertijd dat een alleenstaande moeder niet in staat was de kinderen op te voeden en daarom werden ze vaak bij haar weggehaald.Vooral de jongens in deze internaten hadden het zwaar. Ze leefden constant in een sfeer van angst – niet wetend waarom, wanneer en waar ze de volgende afranseling zouden moeten incasseren. Het kwam ook voor dat priesters zich schuldig maakten aan seksueel misbruik van de jongens en meisjes. Daarnaast was er op sommige instituten ook de terreur van jeugdbendes. Vaak bestonden deze uit jonge criminelen die eveneens in de tehuizen waren ondergebracht.

De feiten worden verergerd door de opstelling van de roomse geestelijkheid in het verleden. Wanneer kinderen alle moed bijeen hadden vergaard om een klacht in te dienen, werden ze als leugenaars aangemerkt, hetgeen hun bestaan in de instellingen nog verzwaarde.

Maar ook de houding van de huidige roomse kerk is laakbaar. De Ierse kerkleiding ontkent de feiten niet, maar heeft er in 2004 wel voor gezorgd dat de namen van de kwaaddoeners niet openbaar werden. Zij zullen ook niet persoonlijk gestraft worden. Zelfs een publieke schuldbekentenis komt niet over de lippen van Ierse bisschoppen.

Dat zal het verwerkingsproces voor de geterroriseerde kinderen niet gemakkelijker maken. Wanneer de schuldigen hun gerechte straf ontvangen, is voor de slachtoffers niet alle leed geleden. Maar het houdt wel de erkenning in van de aangebrachte psychische schade.

Maar ook vanuit het Vaticaan blijft het stil. Terwijl de paus wel degelijk medeverantwoordelijk is. Allereerst omdat hij als opperherder van de roomse wereldkerk eindverantwoordelijk is voor de geestelijkheid.

Daarnaast heeft Rome jarenlang geprofiteerd van de staatssubsidie die de Ierse tehuizen uit Dublin ontvingen. Soms ging zelfs 80 procent van de subsidiegelden direct naar de kas in het Vaticaan, waardoor de jongeren in de tehuizen honger moesten lijden. Alleen dat al zou voor de paus voldoende reden moeten zijn om diep te buigen en namens de hele roomse gemeenschap een hartelijk ”nostra culpa” uit te spreken.

De misstanden die aan het licht zijn gekomen blameren de roomse kerk. Maar net zo erg is dat de kerkleiding en de betrokkenen niet tot een hartelijke schuldbelijdenis komen.