Systematisch misbruik op Ierse jongensschool
Een negen jaar durend onderzoek naar de omstandigheden in rooms–katholieke jeugdinstellingen in Ierland heeft woensdag een voor de jeugdzorg vernietigend rapport opgeleverd. Volgens de onderzoekers terroriseerden priesters en nonnen decennialang duizenden jongens en meisjes. Inspecteurs slaagden er niet in een einde te maken aan de voortdurende mishandelingen, verkrachtingen en vernederingen.
Het 2600 pagina’s dikke rapport werd aan de opdrachtgever, de Commissie voor Onderzoek naar Kindermisbruik, gepresenteerd door opperrechter Sean Ryan. Het document is gebaseerd op getuigenverklaringen van duizenden voormalige pupillen en medewerkers van ruim 250 kerkelijke instellingen.Ruim dertigduizend kinderen uit sociaal zwakkere, slecht fungerende gezinnen –een categorie waaronder veel ongehuwde moeders vielen– belandden in de vorige eeuw in een netwerk van streng geleide industriescholen, opvoedingsgestichten, weeshuizen en kindertehuizen. De situatie gold van de jaren dertig tot diep in de jaren negentig, toen de laatste instellingen werden gesloten.
De onderzoekers constateren dat mishandeling en verkrachting in de jongenstehuizen aan de orde van de dag waren. De instellingen werden voornamelijk geleid door de orde van de Christian Brothers.
In de instellingen voor meisjes, voornamelijk geleid door de Sisters of Mercy, kwam seksueel misbruik minder voor, maar waren slaag en vernederingen niet minder frequent.
Slachtoffers hebben lang aangedrongen op een wetenschappelijk verantwoorde publicatie over de misbruiken, opdat Ierse kinderen voorgoed van dit soort praktijken bespaard zullen blijven. De meeste kerkelijke leiders verwierpen evenwel hun beschuldigingen of noemden ze overdreven. In de gevallen dat misbruiken werden erkend, waren die bijna onveranderlijk gepleegd door inmiddels al lang gestorven individuen.
Het woensdag gepubliceerde rapport geeft de klagers gelijk. De onderzoekers concluderen dat kerkelijke functionarissen maar al te vaak de pedofielen in hun ordes beschermden. ‘Een klimaat van angst, gecreëerd door overweldigende, excessieve en lukrake straffen, kenmerkte de meeste instellingen en alle tehuizen voor jongens. Kinderen leefden in een dagelijkse terreur waarin zij niet wisten wanneer het volgende pak slaag zou worden uitgedeeld.’
De bevindingen van het rapport mogen niet worden gebruikt voor strafvervolging. De Christian Brothers wisten in 2004 via een gerechtelijke procedure tegen de Commissie te bedingen dat de identiteit van al hun leden, overleden of niet, buiten het rapport wordt gehouden. Dat beleid werd overgenomen voor al degenen die in het rapport figureren, of het nu slachtoffers of daders zijn.
Ierse kerkelijke leiders hadden woensdag niet onmiddellijk commentaar. Zij moesten eerst het omvangrijke rapport lezen. Ook het Vaticaan weigerde een reactie.