De dag werd georganiseerd door het Centrum voor Kerk en Recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Sinds het invloedrijke rapport van de theologische commissie Faith and Order van de Wereldraad van Kerken ”Baptism, Eucharist and Ministry” (BEM) (1982) lieten diverse protestantse theologen zich uit over het bisschopsambt. Het BEM-rapport beval het ambtsmodel van de Vroege Kerk (bisschop-presbyter-synode) aan bij alle kerken.Dr. Kronenburg, gepromoveerd op het ambt van bisschop, stelde dat de Protestantse Kerk in Nederland er goed aan doet om het bisschopsambt in te voeren. Naast de voordelen van het presbyteriaal-synodale systeem (‘democratisch’ karakter, grote betrokkenheid van de gemeente, spreiding van macht) zijn er ook bezwaren in te brengen. Kronenburg noemde de afstamming uit de stadscultuur van de zestiende eeuw (verburgerlijking van de kerk, kerkenraad als werkgever, predikant als werknemer). Verder is het een typisch vergadersysteem: weliswaar democratisch, maar ook een systeem dat gemakkelijk tot een machtsstrijd kan leiden. Ook is het onpersoonlijk, mist een gezicht, kent het geen toezicht op de predikanten en laat de predikanten in crisissituaties alleen. Ten slotte zijn de bovenplaatselijke structuren van een presbyterale kerk (classis en synode) zwak, wat niet bevorderlijk is voor haar slagkracht, haar interne eenheid en haar getuigenis naar buiten.

Dr. Kronenburg noemde vier argumenten die invoering van het bisschopsambt in de PKN zeer wenselijk zou maken: pastoraal (toezicht op predikanten), ecclesiologisch (de bisschop als teken van eenheid en brug tussen de verschillende modaliteiten of geloofsbelevingen, tussen de lokale en de landelijke kerk), oecumenisch (het debat over het ambt beweegt zich steeds meer richting de bisschop) en cultureel: de bisschop als gezicht naar buiten, als adres en aandachtspunt.

Bruggenbouwer

Mgr. dr. D. J. Schoon, bisschop van Haarlem van de Oud Katholieke Kerk van Nederland, typeerde de bisschop als een pontifex, een bruggenbouwer. „Hij bouwt een brug tussen het geloof zoals dat in de traditie van de kerk tot ons komt en zoals dat voor de toekomst gestalte moet krijgen. Hij bouwt een oecumenische brug tussen gescheiden confessies. Hij is de persoon in wie de eenheid van de kerk in de parochies gestalte krijgt en door wie aan die eenheid lokaal én wereldwijd wordt gewerkt.”

Dr. C. van den Broeke, universitair docent religie, recht en samenleving aan de VU, schetste het nut van een classicale bisschop. Hij is voorzitter van de classicale vergadering. „In die functie houdt hij zich bezig met zaken van het opzicht en als geestelijk supervisor. Tegelijk heeft hij aandacht voor de classis als gemeenschap van gemeenten. Daarin biedt hij ruimte voor de classis als netwerk van gemeenten, bijvoorbeeld door activiteiten die gericht zijn op alle ambtsdragers in de regio.”

Baptistendocent dr. H. A. Bakker hield een pleidooi voor een bisschop ‘van beneden’, een overstijgende persoonlijkheid, die als bovenlokaal leider erkenning van meerdere gemeenten heeft. Dit is een kwestie van persoonlijkheid en ervaring. „Dit ambt is in onze tijd zeer wenselijk, omdat overstijgende persoonlijkheden een enorme steun kunnen zijn bij het aansturen van kerkelijke processen die in de loop der jaren steeds complexer zijn geworden.”