Die maatregel staat haaks op eerdere uitspraken en verkiezingsbeloften van Obama. Als senator noemde Obama in 2006 militaire tribunalen „niet de manier waarop een serieuze regering het probleem van terrorisme moet benaderen.” Ook als presidentskandidaat keerde Obama zich tegen het systeem van militaire commissies om terreurverdachten te berechten.Een van zijn eerste maatregelen als president was dan ook het opschorten van de omstreden militaire tribunalen en aankondigen dat Guantanamo dicht zou gaan. Dat leek helemaal in lijn met de uitspraken die Obama over de kwestie had gedaan. Daarom is het des te opmerkelijker dat hij nu op een deel van zijn uitlatingen terugkomt.

Washington zit duidelijk met de Guantanamogevangenen in zijn maag. De regering-Bush deed al eerder een poging om een deel van de gedetineerden uit het omstreden kamp vrij te laten. Het ging om verdachten die niet een direct gevaar voor de Amerikaanse staatsveiligheid vormen. De landen van herkomst weigerden echter hun van terreur verdachte burgers weer op te nemen.

Ook Europese landen, die om het hardst hebben geroepen dat Guantanamo moest worden gesloten, waren niet of nauwelijks bereid gedetineerden uit het detentiecentrum op te nemen.

Dus moeten de Verenigde Staten het probleem, dat ze overigens zelf hebben gecreëerd, ook zelf oplossen. Die oplossing ligt echter niet in het laten herleven van militaire tribunalen. Als een land over een deugdelijk rechtssysteem beschikt –en daar laat Amerika zich graag op voorstaan– kan de reguliere rechter prima terreurverdachten berechten.

De VS hebben de tribunalen in het leven geroepen om de rechten van terreurverdachten te kunnen inperken. Dat strijdt met het grondrecht op een eerlijk proces en met het principe dat een verdachte onschuldig is tot zijn schuld wordt bewezen.

Het is tevens tekenend dat Obama expliciet heeft besloten dat bepaalde verhoormethoden niet meer mogen en dat verdachten meer rechten krijgen. De belangrijkste wijzigingen zijn beperkingen op het gebruik van getuigenverklaringen uit de derde hand; een verbod op alle verklaringen die zijn verkregen door een wrede, onmenselijke of vernederende behandeling, waaronder het zogenoemde waterboarden, een vorm van gesimuleerde verdrinking; ruimere mogelijkheden voor gedetineerden om hun eigen raadslieden te kiezen; het recht voor verdachten om geen voor henzelf belastende verklaringen af te hoeven leggen.

Hoewel het besluit als zodanig natuurlijk valt toe te juichen, zou een dergelijke maatregel niet nodig moeten zijn. Obama zou zijn karwei echt hebben afgemaakt als hij ook de militaire tribunalen zou hebben opgeheven.