Uit een onderzoek dat de toezichthouder in 2007 deed, bleek dat veel hypotheekverstrekkers erg soepel zijn met hun leningverstrekking. Vooral de tophypotheek is de AFM een doorn in het oog. Huizenkopers nemen hierbij een grotere schuld op zich dan hun huis waard is. AFM-voorzitter Hans Hoogervorst schetste het gevaar. „Stel dat het zover komt dat je gedwongen wordt je huis te verkopen. Dan blijf je met een restschuld zitten. Dan heb je niet alleen een betalingsprobleem, maar ook een vermogensrisico.”Van het AFM mogen banken voortaan niet meer dan 100 procent van de woningwaarde financieren. Een gevolg van deze maatregel is dat het niet langer mogelijk zal zijn om de aankoopkosten te financieren. Het gaat daarbij onder meer om de overdrachtsbelasting die 6 procent van de aankoopsom bedraagt.

Hier wringt voor veel spelers op de woningmarkt de schoen. „Dit is het slechtst mogelijke middel op het slechtst mogelijke moment. Als dit wordt uitgevoerd, is dat de doodsteek voor de woningmarkt”, zei een woordvoerder van de Vereniging Eigen Huis.

Directeur Bas Millenaar van De Hypothekers Associatie wees erop dat starters daardoor gedwongen zullen worden de aankoopkosten ergens anders te lenen.

Hoogervorst van de AFM leek zich bewust te zijn van de risico’s van zijn plannen. „Je wilt de huizenmarkt ook weer niet een zetje in de verkeerde richting geven. Wellicht dat we een kleine overgangstermijn zullen instellen.” Desalniettemin wil hij deze maand al stappen zetten.

Gisterochtend maakte het Kadaster bekend dat de huizenprijzen in de maand maart 1,5 procent lager lagen dan een jaar eerder, een duidelijke verslechtering van de woningmarkt. In februari waren de prijzen nog slechts 0,5 procent lager.

Het plan van de Europese Commissie om het toezicht op de grote kredietbeoordelaars over de Europese landen te spreiden, noemde Hoogervorst gisteren „bizar.” Het toezicht op de concerns zou volgens hem centraal moeten worden uitgevoerd.