Topstuk van onze rechtstaat
Het Nationaal Archief is de organisator van een seminar donderdag in de Oude Zaal van de Tweede Kamer om het Twaalfjarig Bestand te herdenken. Volgens het archief, waar het bestand wordt bewaard, gaat het om een van de „topstukken van de Nederlandse rechtsstaat”, vergelijkbaar met het Plakkaat van Verlatinghe (1581), de Unie van Utrecht (1579), de Vrede van Munster (1648) en de Grondwet van 1814. Ook deze documenten worden in Den Haag bewaard.
Minister Plasterk van OCW zal het seminar openen. Daarnaast spreken onder anderen prof. dr. Judith Pollmann, hoogleraar geschiedenis en cultuur van de Republiek der Verenigde Nederlanden in Leiden, en prof. mr. J. W. M. Engels, lid van de Eerste Kamer voor D66 en hoofddocent staatsrecht in Groningen. Tijdens het seminar zal het eerste exemplaar van het boek ”In 21 stappen vrij onverveerd. Constitutionele topstukken uit het Nationaal Archief” worden gepresenteerd (uitg. Verloren; ISBN 9789087041038; 64 blz.; € 10,-).Het Haags Historisch Museum opent rond Prinsjesdag een expositie waarin de minder bekende kanten van het Twaalfjarig Bestand worden uitgebeeld. Zo verscheen in 1609 een boek van Hugo de Groot over de vrije zee, ”Mare liberum”. Hij schreef het in opdracht van de VOC van Zeeland. De vrije vaart op het oosten en het westen was een belangrijk thema in de Tachtigjarige Oorlog. De Groots werk laat zich lezen als een soort ideologische rechtvaardiging van de Nederlandse Opstand. De tentoonstelling in het Haags Historisch Museum zal de onderwerpen oorlog, zeevaart, handel en De Groot geïntegreerd behandelen.
Het bestand en andere documenten die de basis vormen van wat Nederland nu is, zijn tot en met 16 augustus te bezichtigen in de tentoonstelling ”Nederland op eigen benen. Het Bestand van 1609”, in de Verdieping van Nederland, de permanente expositie van het Nationaal Archief.
Prof. mr. Randall Lesaffer, hoogleraar rechtsgeschiedenis aan de Universiteit van Tilburg, bekijkt het Bestand vooral door een juridische bril: „Het document droeg veel kenmerken van een vredesverdrag. Wat het uiteindelijk onderscheidde van een vrede was het „niet-permanente karakter.” Van 23 tot en met 25 april organiseren het departement rechtsgeschiedenis van de Universiteit van Tilburg en het departement nieuwe geschiedenis van de Katholieke Universiteit Leuven een internationaal congres over het Twaalfjarig Bestand als juridisch document.
Ook de universiteiten van Amsterdam, Leiden, Antwerpen, Gent en Leuven houden met elkaar een internationaal congres. Dat zal plaatsvinden op 25 en 26 september dit jaar in Antwerpen. Prof. dr. Judith Pollmann zal het woord voeren.
