Wat bezielt de jury van de Libris Literatuur Prijs een roman van de Vlaamse auteur Dimitri Verhulst te nomineren?Het jongste boek van Verhulst is een van de kanditaten voor de Libris Literatuur Prijs, die elk jaar in mei wordt uitgereikt. De keus van de jury valt dan op het volgens hem beste fictieboek uit het afgelopen jaar. Aan de prijs is een bedrag van 50.000 euro verbonden. Verhulsts roman gaat over het reilen en zeilen van de mens van het allervroegste begin tot het heden.

Boekhandelaar A. van Kooten uit Veenendaal zegt dat de nominatie hem zwaar op de maag ligt. „Droevig”, was zijn reactie toen hij vanmorgen hoorde dat de Librisjury het boek van Verhulst alseen van de beste zes had gekozen.Van Kooten is eigenaar van twee algemene boekwinkels, een in Veenendaal en een in Barneveld. Zijn bedrijf is aangesloten bij de inkooporganisatie van Libris.

Boekhandelaar Van Kooten heeft vanmorgen besloten dat het boek van Verhulst geen prominente plaats in zijn winkels krijgt. Voor de zes genomineerde boeken heeft Libris een speciale cassette gemaakt. „Ik maak altijd gebruik van de display, maar dit jaar komen er geen zes, maar vijf titels in.” Verhulst moet het doen met een achterafplekje.

De boekhandelaar kondigt een gesprek over de nominatie aan met de Librisorganisatie. Al eerder heeft hij bij de keten geklaagd over een eind vorig jaar gemaakte folder waarin het boek van Verhulst werd aangeprezen. „Ik had 35.000 exemplaren besteld. Die heb ik allemaal laten vernietigen.”

Volgens Van Kooten, zelf lid van een hervormde gemeente in Veenendaal, komt het zelden voor dat auteurs hun boeken een blasfemische titel geven. „Ik heb een onderzoekje gedaan in het ISBN bestand dat 800.000 titels telt. Slechts één of twee schrijvers zijn Verhulst voorgegaan. In veel literaire werken staan vloeken en elke vloek is er een te veel. Maar dit gaat naar mijn besef nóg een stap verder.”

Van Kooten heeft sinds de verschijning van het boek in september vorig jaar in beide winkels in totaal elf exemplaren verkocht. „Het aantal zal door de publiciteit wel stijgen. Dat betekent dat er in mijn winkel ongevraagd veel vloeken gaan vallen. Mensen zoeken het boek en noemen de titel.” Overweegt Van Kooten niet een boycot op het boek? „Wij willen niet bevoogden. Iedereen is vrij om te kopen wat hij wil. De klanten zijn volwassen genoeg hierin eigen keuzes te maken.”

Het boek zelf steekt volgens Van Kooten knap in elkaar. „Ik heb het gelezen. Het verhaal gaat over de evolutie. In literair opzicht valt er niets op aan te merken.”

Patty Voorsmit, secretaris van de Libris Literatuur Prijs, zegt dat de jury („voor zover ik weet”) in haar beoordeling niet heeft betrokken dat er vloeken in een van de boektitels staan. „De jury mag daar ook geen rekening mee houden. Ze beoordeelt boeken uitsluitend op literaire kwaliteiten volgens vastgestelde criteria. En kennelijk vindt de jury dat dit een van de beste literaire romans van het afgelopen jaar. Overigens is het ook niet zo dat deze titel is uitgekozen om te provoceren.”

Peter Smit van de Bond tegen het vloeken is teleurgesteld over de nominatie. „Die titel getuigt op zichzelf al van geen greintje beschaving of respect. Stel dat dit boek, met een titel waarin de naam van God tweemaal hartgrondig wordt gebezigd als krachtterm, de prijs krijgt, dan zou dat een blamage zijn voor de literatuur.”

De andere genomineerde titels voor de Libris Literatuurprijs zijn: ”Contrapunt” (Anna Enquist), ”Visser” (Rob van Essen), ”Onze oom” (Arnon Grunberg), ”Koetsier Herfst” (Charlotte Mutsaers) en ”Alleen maar nette mensen” (Robert Vuijsje). De prijswinnaar wordt op 11 mei bekendgemaakt.