Onderhandelaars van CDA, PvdA en ChristenUnie spraken maandag zestien uur lang met premier Balkenende over maatregelen om de economie er weer bovenop te helpen en tegelijkertijd de overheidsfinanciën op termijn weer op orde te krijgen.Het akkoord op hoofdlijnen zou vanmiddag worden voorgelegd aan vakbonden en werkgevers. Die kunnen op onderdelen nog vragen om wijziging. Daarna gaat het ter goedkeuring langs de coalitiefracties en de ministerraad en vervolgens naar de Tweede Kamer. Die kan er hoogstwaarschijnlijk donderdag al over debatteren.

De partijen onderhandelen al weken over een crisispakket. Maandagavond werd de belangrijkste hobbel genomen doordat er overeenstemming is bereikt over de vraag vanaf wanneer en hoeveel er moet worden bezuinigd.

De partijen willen, aldus ingewijden, in 2011 –het laatste jaar van deze kabinetsperiode– starten met bezuinigen. Om pril herstel niet de kop in te drukken worden de bezuinigingen, zoals deze krant vorige week al meldde, afhankelijk gemaakt van de mate van economisch herstel.

Concreet zal er in 2011 5 miljard euro worden bezuinigd wanneer de economische groei een half procent of meer bedraagt. Bij minder groei gaat die bezuiniging nog steeds door, maar wordt er daarnaast een extra stimuleringspakket gelanceerd van 2 miljard euro.

Het voorstel om de bezuinigingen afhankelijk te maken van de mate van herstel is afkomstig van de ChristenUnie. Die partij wilde daarmee de impasse doorbreken die er was ontstaan. Aanvankelijk wilde de PvdA pas vanaf 2012 bezuinigen, terwijl het CDA al in 2010 wilde starten.

De regeringsaprtijen willen de miljardenbezuiniging realiseren door de uitgaven te beperken. Zo worden de lonen van ambtenaren bevroren en mag ook het budget voor de zorgtoeslag de komende jaren niet stijgen. Bezitters van woningen van boven de 1 miljoen euro worden geconfronteerd met een hoger eigenwoningforfait. De grens van 1 miljoen euro zal in de toekomst niet worden geïndexeerd, zodat er straks meer woningen onder het hogere forfait zullen vallen.

Verder wil het kabinet de AOW-leeftijd verhogen. Dit levert de staat verreweg het meeste geld op. De concrete invulling hiervan is nog onduidelijk. De coalitiepartijen willen hierover eerst overleg voeren met de vakbonden. Zo is vakorganisatie FNV mordicus tegen een hogere pensioenleeftijd.

De hypotheekrenteaftrek (wens CDA), de overhevelingsmogelijkheid van de algemene heffingskorting (wens CU), de WW en de AWBZ (wens PvdA) blijven ongemoeid.

De onderhandelaars bereikten eerder al overeenstemming over een pakket investeringen van 5 tot 6 miljard euro. Dit bevat onder meer maatregelen op het gebied van duurzaamheid (energieproductie en woningisolatie), waterveiligheid (kustversterking en verbetering vaarwegen) en werkgelegenheidsbevordering (aanpak jeugdwerkloosheid).