De vierkante foto’s met dikke, witte randen en typische kleuren sieren menig plakboek. Directklaarfotografie was vooral in de jaren tachtig uiterst populair. Men had de herinnering aan het dagje dierentuin in handen voordat het uitje goed en wel begon. Het kiekje van de eerste keer romantisch dineren was al klaar terwijl de soep nog stond te dampen. Veel professionals gebruikten bij aanvang van een fotosessie de polaroid om belichting en compositie te controleren. Maar in een tijd waarin elke camera een groot kleurenscherm heeft, moet de techniek zich gewonnen geven.In hartje Enschede produceerden de machines van Polaroid decennialang de directklaarfilm. Sinds een klein jaar is het echter stil op het fabrieksterrein. Het logo is van de gevel geschroefd, de groezelige contouren zijn nog vaag te zien. Maar schijn bedriegt; een tijdje terug maakte een oud-werknemer bekend dat hij en een zakenpartner het pand hadden overgenomen. Investeerders zouden wel brood zien in een doorstart.

Inzetten op analoog lijkt merkwaardig in een tijd dat zelfs telefoons digitaal kunnen fotograferen. Toch denken de nieuwe bazen dat er wereldwijd nog genoeg vraag is naar de polaroidfilm. Het publiek zal wel veranderen; polaroid had geen speciale doelgroep en sprak iedereen aan. De kersverse eigenaars richten zich op kunstenaars en creatieve mensen. Het is echter geen kwestie van het licht weer aanzetten en de machines inschakelen. De benodigde grondstoffen voor het produceren van de film zijn namelijk niet meer te krijgen. Daarom is men hard op zoek naar alternatieve chemicaliën.

Terugkeer
In de tussentijd heeft het hoofdkwartier van Polaroid niet stilgezeten. Na zestig jaar directklaarfilm constateert het bedrijf dat vrijwel iedereen een digitale camera(telefoon) bezit. Niemand loopt echter dagelijks met een fotoprinter over straat. Hier speelt men op in met de PoGo; een vernuftig, mobiel printertje dat in een broekzak past. Het ding weegt slechts 250 gram en werkt op een accu. Het unieke van de traditionele polaroid schuilt in het papier. Alle voor de afdruk benodigde chemicaliën zijn erin verwerkt. De PoGo gaat op gelijke voet verder; in het papier zitten speciale kristallen die onder invloed van hittepulsen hun kleur prijsgeven. Door in de lagen met basiskleuren precies de goede tinten te activeren ontstaat een ”full colour” foto. Voor dit bijzondere papier winkelt Polaroid bij het bedrijf Zink. De naam verwijst naar de techniek: het is een samentrekking van ”zero ink” (geen inkt).

Plaatjes naar de PoGo sturen kan via het gangbare PictBridge. De meegeleverde usb-kabel verbindt camera en printer en het afdrukfeest kan beginnen. Wie een telefoon of fototoestel met Bluetooth heeft, kan de kabel thuislaten. Nadeel is wel dat de PoGo -indien ingeschakeld- altijd zichtbaar is voor andere apparaten. Contact maken via Bluetooth vereist eenmalig een identificatiecode. Deze is echter voor alle PoGo’s gelijk en is met één zoekactie op internet ’ontcijferd’. Gelukkig schakelt de PoGo zichzelf na twee minuten niksen uit, zodat een handig jongetje in trein of bus niet lang de kans krijgt.

Lampjes
De PoGo meldt via twee lampjes wat hem bezighoudt. Bij de allereerste printpoging treedt echter al een knipper- en kleurcombinatie op die kennelijk niet had mogen voorkomen; de zeer beknopte handleiding zwijgt erover. Wanneer het ding de slag alsnog te pakken heeft, werkt het in een minuutje een printje naar buiten. Net zolang als zijn analoge evenknie over het produceren van een kiekje doet. De foto’s zijn met 5 bij 7,5 centimeter wel een stuk kleiner. Daar staat tegenover dat ze randloos, krasvast en waterafstotend zijn. Ook zijn de velletjes voorzien van een plaklaag, waardoor ze als fotosticker kunnen dienen.

Verwacht van de PoGo geen perfect gekalibreerde, kleurechte afdrukken. De scherpte is best goed, maar de afdrukken zijn behoorlijk rood. Wellicht een ontwerpkeuze van de makers, als knipoog naar de originele instantfilm. Dezelfde plaat meerdere keren afdrukken levert niet altijd identieke printjes op. Soms zitten er wat strepen op de foto. Eigenaardigheden die de PoGo een typisch polaroidproduct maken. Hele kringen liefhebbers vielen in het verleden als een blok voor deze onvolkomenheden.

De PoGo gaat de winkel uit voor 129 euro, Polaroid levert er dan tien velletjes fotopapier bij. Een los pakje met zeventig vel kost twee tientjes. Daarmee is het hebbedingetje niet goedkoop. Wie niet hecht aan mobiliteit en de charmante eigenschappen is beter af met een traditionele fotoprinter.

Krappe beurs
Voor de directklaarfan met een krappe beurs en heimwee naar de analoge tijd is er een gratis alternatief. Polaroid biedt een gelijknamig programma aan (poladroid.net) dat digitale kiekjes transformeert tot ’echte’ polaroids. Het stukje software legt de liefhebber volledig in de watten. Op het beeldscherm verschijnt de afbeelding van een polaroidcamera. Sleep er een afbeelding heen en er klinkt een karakteristiek gezoem. Het virtuele fotopapiertje dat uit de camera rolt is aanvankelijk egaal bruin, maar verkleurt langzaam. Wie het met de muis vastpakt merkt dat digitaal wapperen de ontwikkeltijd verkort. Met de kenmerkende witte rand en kleuren weet de software de Polaroidsfeer bijzonder aardig te imiteren.