Greenpeace meent dat er van een duurzaam beheer van visbestanden geen sprake is. „De echte winnaars zijn de grote vissersvloten, die de Noordzee zullen verlaten als de zee is leeggevist. Ze laten de lokale vissers dan achter met niets.” Het Wereld Natuur Fonds hekelt vooral de voorlopig blijvende overheidssteun.

Na een marathonvergadering van vijf dagen sloten de Europese ministers van Visserij vrijdagavond in Brussel een akkoord over volgend jaar door te voeren hervormingen van de vissector. Ze werden het ook eens over vangstbeperkingen voor de met uitsterven bedreigde kabeljauw, en voor de voor Nederland belangrijkste soorten tong en schol.

De maatregelen zijn echter lang niet zo ingrijpend als waarop de verantwoordelijke EU-commissaris Fischler inzette. Eind mei presenteerde hij draconische voorstellen voor een ’groener’ visserijbeleid door een beperking van de vangstcapaciteit. De Europese vissersvloot van bijna 100.000 schepen moest fors inkrimpen. Van de 220.000 directe arbeidsplaatsen zouden er tienduizenden verdwijnen.

Dat plan is onder druk van de zuidelijke lidstaten plus Ierland flink verwaterd. De positieve reacties uit de hoek van de Nederlandse visserij rechtvaardigen de conclusie dat de resultaten van de Visserijraad voor de sector redelijk gunstig lijken.

Volgens Stichting ”De Noordzee”, de Nederlandse tak van ”Seas at Risk”, betekent het compromis voor de visserijsector slechts een kortetermijnsucces. „De ministers hebben het niet aangedurfd structurele veranderingen door te voeren. Een historische kans om de visbestanden te verbeteren is voorbijgegaan. Daarmee blijft de toekomst voor vissers ongewis.”

Volgens De Noordzee loopt door dit compromis kabeljauw de kans uit te sterven en blijven andere visbestanden sterk onder druk staan. De overcapaciteit en zelfs nieuwbouwsubsidies voor schepen blijven bestaan. „Hierdoor zal de visserijsector de komende jaren kampen met een biologisch en economisch uitermate onzekere situatie.”

Stichting De Noordzee betreurt het dat de wetenschappelijk adviezen en de voorstellen van EU-commissaris Fischler vrijwel totaal zijn genegeerd door de raad. Resultaat is een sterk verwaterd compromis voor de nieuwe basisverordening van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid, aldus Christien Absil, visserijmedewerkster van Stichting De Noordzee.

De Nederlandse boomkorvissers gaan er in hun quota niet veel op achteruit: voor schol was een reductie van 77.000 naar 60.000 ton voorgesteld, maar het wordt nu 73.250 ton. Christien Absil: „De boomkorvissers zullen nu moeten laten zien dat ze selectief kunnen vissen zodat ze de kleine schol die er nu veel rondzwemt de kans geven een jaartje door te groeien zodat die vanaf 2004 gevangen kan worden.” In plaats van te besluiten tot een moratorium voor de kabeljauwvisserij, zoals unaniem was geadviseerd door de visserijbiologen, is nu een vangstreductie van 45 procent afgesproken. Daarmee kunnen de kabeljauwvissers voorlopig dus nog gaan vissen, maar het is de vraag hoe lang nog.

De commissie wilde inzetbeperking als nieuwe maatregel invoeren naast TAC’s (vangstbeperkingen). Hiermee zou het veel eenvoudiger worden om de tijd dat een schip op zee zit te beperken. Nederland werkt al een aantal jaren naar tevredenheid met dit systeem. Helaas zit deze maatregel niet meer expliciet in het huidige compromis.

Subsidies voor nieuwbouw van schepen en voor het exporteren van gesaneerde schepen blijven voorlopig nog bestaan. door het instandhouden van deze subsidies is het zeer onwaarschijnlijk dat de noodzakelijke reductie van de vloot zal lukken.