De in Jeruzalem gevestigde organisatie B’Tselem werd in 1989 opgericht door een groep academici, advocaten, journalisten en Knessetleden om het Israëlische publiek en beleidsmakers te informeren over schendingen van mensenrechten. De naam B’Tselem (”naar het beeld van”) is ontleend aan Genesis 1:27, waar gesproken wordt over de mens die naar het beeld van God is geschapen.B’Tselems rapporten leveren kritiek op martelingen, het openen van vuur met dodelijke afloop, het gebrek aan bewegingsvrijheid, de onteigening van land, discriminatie van Palestijnen bij bouwplannen in Oost-Jeruzalem, arrestaties zonder procesgang en geweld van kolonisten tegen Palestijnen.

Jessica Montell, directeur van B’Tselem, is niet bang dat er een gelijkenis wordt getrokken tussen de nazibezetting van Nederland in de jaren 1940-1945 en de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever sinds 1967. „De stichting geeft de penning elk jaar aan een persoon of organisatie die strijdt voor mensenrechten. Niemand claimt dat deze organisaties in een realiteit werken die gelijk is aan die van de Tweede Wereldoorlog. Onze context is ook totaal anders.”

Mensenrechtenbewegingen werken echter wel in het kader van de nalatenschap van de Tweede Wereldoorlog. „We hebben nu net de zestig jaar gemarkeerd sinds de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dat is de moderne mensenrechtenbeweging. Die is natuurlijk bedoeld om de lessen van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust toe te passen.”

Montell beschouwt de onderscheiding als een welkome erkenning van B’Tselems werk. „Voor ons is dit een moeilijke tijd. We hebben net de zeer ernstige operatie in Gaza achter de rug. De recente verkiezingen brengen voor ons ongetwijfeld nieuwe uitdagingen mee. Deze erkenning van de internationale gemeenschap komt op het goede moment. We hopen op een voortgaande samenwerking met mensenrechtenvoorvechters wereldwijd.”

Het onafhankelijke Palestijnse Al-Haq werd in 1979 opgericht, om mensenrechten te beschermen en te bevorderen. De organisatie streeft er volgens haar website naar schenders van internationale mensenrechten en van humanitair voor het gerecht te dagen. Israël moet zich volgens Al-Haq verantwoorden voor de VN.

De organisatie streeft ernaar dat de Palestijnse politiek en wetgeving in overeenstemming worden gebracht met internationale wettelijke maatstaven. De Palestijnse Autoriteit dient volgens Al-Haq internationale mensenrechten en een onafhankelijk Palestijns rechtssysteem te eerbiedigen.

De directeur van Al-Haq, Shawan Jabarin, heeft van Israël geen toestemming gekregen om naar Nederland te reizen om de Geuzenpenning in ontvangst te nemen. Woensdag diende een petitie bij het hooggerechtshof om opheffing te vragen van het reisverbod dat sinds 2006 van kracht is. De petitie werd verworpen.

De militairen hebben Jabarin het reisverbod opgelegd op grond van geheime informatie waarin zijn advocaten geen inzage hebben. In de periode van 1999 tot 2006 kreeg Jabarin acht keer toestemming om de Westoever te verlaten. In juni 2006 gaven de rechters te kennen dat geheim materiaal aanleiding gaf om aan te nemen dat Jabarin lid was het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, dat in Israël terreuraanslagen heeft gepleegd.