Met name het falen van de inlichtingendienst AIVD kreeg veel aandacht in het debat, dat de hele dag in beslag nam. Eerder deze week gaf Remkes aan dat hij het niet eens was met de vernietigende kritiek van de commissie-Van den Haak op de AIVD, later draaide hij bij toen zelfs VVD-leider Zalm zijn partijgenoot dreigde te laten vallen, maar donderdag probeerde de bewindsman de AIVD toch weer zo veel mogelijk uit de wind te houden.

Het werd hem door de Tweede Kamer niet in dank afgenomen. Via talloze interrupties probeerden kamerleden helder te krijgen wat hij nu precies van het rapport vond. Volgens Remkes lag de kwestie niet zwart-wit. De bedreigingen aan het adres van Fortuyn zag de AIVD niet als een gevaar voor de rechtsorde. Strikt genomen had de dienst geen taak. Zalm vond die taakopvatting wel erg benepen, waarna Remkes toegaf dat hij dat ook wel ongeveer zo zag.

Remkes zei voorzichtig te willen zijn, vanuit „juridische overwegingen.” SGP’er Van der Staaij legde verband met de schadeclaim waarmee van de kant van de familie-Fortuyn is gedreigd, maar dat wilde de bewindsman niet met zoveel woorden beamen.

De bewindsman vond vooral LPF-fractieleider Herben op zijn weg, maar ook D66 en GroenLinks hekelden de zwalkende opstelling van Remkes. De LPF ondernam nog een poging om de minister via een motie tot aanvaarding van de kritiek op de AIVD te dwingen, maar daarvoor was geen steun.

De Tweede Kamer vond de motie veel te eenzijdig, omdat ook de LPF en Fortuyn zelf veel te verwijten viel. Aanvankelijk nam Herben gas terug, nadat Remkes had gezegd dat Fortuyn met de kennis van nu wellicht wel een vorm van beveiliging had gekregen. Maar zijn fractie vond dat de bewindsman over de knie gelegd moest worden en droeg Herben op de motie op het laatste moment toch in stemming te brengen. Alleen GroenLinks en de groep-De Jong betuigden hun steun aan de motie.

CDA-fractieleider Verhagen gaf aan dat hij een verdere afzwakking van de kritiek in het rapport van de commissie-Van den Haak niet zou accepteren. Hij diende een motie in waarin zowel de conclusies als de aanbevelingen werden overgenomen. Ook droeg de motie het kabinet op de aanbevelingen uit te voeren. Daarmee is inmiddels een begin gemaakt. Er is een nationale veiligheidscoördinator aangesteld in de persoon van B. Visser, chef van het politiekorps Kennemerland.

Door de motie van het CDA te ondersteunen, erkende de PvdA indirect dat oud-minister De Vries van Binnenlandse Zaken, nu PvdA-kamerlid, te afwachtend is geweest. De Vries woonde het debat wel bij, maar mengde zich er niet in. Na afloop verklaarde hij met de uitkomst ervan te kunnen leven. Hij zou zijn opgestapt als kamerlid als de AIVD en de politie enorme steken zouden hebben laten vallen. „Maar daarvan is geen sprake”, vindt De Vries, die op de derde plaats op de kandidatenlijst van de PvdA staat.