Als gevolg van zijn opmerkingen is in de Israëlische media een emotionele discussie op gang gekomen tussen voor- en tegenstanders van deze schooluitstapjes. Sommigen ergeren zich vooral aan het feit dat de rabbijn de Thora noemt als reden om zich af te zetten tegen de excursies.Rabbijn Aviner is absoluut van mening dat de gruwelen van de Shoa, de vernietiging van 6 miljoen Joden door de nazi’s, levend gehouden moet worden. Maar in een van de grootste kranten van Israël, Yediot Ahronot, maakte hij de afgelopen week duidelijk om diverse redenen te twijfelen aan het nut van de excursies naar de voormalige vernietigingskampen.

Het gaat de rabbijn dan zeker niet alleen om emotionele gevoelens, al vindt hij het ook moeilijk te verteren dat Polen die tijdens de oorlog niets deden om Joden te redden uit de handen van de nazi’s, nu verdienen aan het ‘oorlogstoerisme’ aan de vernietigingskampen.

Belangrijker vindt hij het feit dat, volgens hem, de Thora Joden alleen toestaat het land Israël te verlaten om een gebod of een werk van barmhartigheid (een mitswa) uit te voeren. „We weten allemaal dat het land Israël alleen verlaten mag worden om geboden uit te voeren. En een bezoek aan een voormalig concentratiekamp is geen wetsregel die wordt geboden in de Thora”, aldus Aviner.

Vergeten
Volgens de rabbijn is het „volstrekt duidelijk dat wat er gebeurde tijdens de Holocaust in de herinnering levend gehouden moet worden. Maar dat kan ook heel goed door films te kijken, boeken te lezen, het Yad Vashemmuseum te bezoeken of door met overlevenden te spreken.”

Ook het argument dat een bezoek aan een vernietigingskamp een beter beeld geeft van wat er destijds gebeurd is dan wanneer je er alleen maar over leest, overtuigt de geestelijke niet. „Ik heb tegen opvoeddeskundigen wel eens gezegd dat de impressies die tijdens zo’n bezoek worden opgedaan na zes maanden vergeten zijn. Ze glimlachten naar me en vertelden me dat de indrukken na een week of drie al zijn uitgewist.”

Het steekt Shlomo Aviner dat de Polen in de Tweede Wereldoorlog collaboreerden met de nazi’s. „En nu leven ze van de bezoeken aan de voormalige kampen. Ik koester geen wrok tegen de Polen, maar we hoeven niet in het levensonderhoud te voorzien van mensen die toestonden dat deze vernietigingskampen gebouwd werden op hun land.”

De rabbijn meent dat de nazi’s niet voor niets Polen uitkozen om concentratiekampen te bouwen. „Ze wisten dat de Polen niets zouden doen. Eén persoon was genoeg geweest om de spoorlijnen op te blazen. Waarom gebeurde dat niet?”

De Joodse geestelijke zegt ook dat Joden die in de oorlog uit de kampen wisten te ontsnappen, buiten het kamp door Polen werden vermoord. „En als ze toch terug konden keren naar de steden waar ze woonden, kwamen ze erachter dat hun huizen in beslag waren genomen door Polen.”

Op het interview met rabbijn Aviner kwam op de website van de krant Yediot Ahronot een stortvloed van reacties los van Joden uit de hele wereld. De meeste reacties op de uitlatingen van de rabbijn zijn negatief. Vooral Joden die in Polen wonen, nemen het op voor hun nieuwe vaderland.

Woede
Groot is de woede op de opmerkingen van de rabbijn dat het bezoeken van concentratiekampen geen gebod of werk van barmhartigheid is zoals bedoeld in de Thora. Een vrouw schrijft: „Onlangs heeft mijn zoon vanuit het leger een bezoek gebracht aan een kamp, samen met iemand die de Holocaust heeft overleefd. Die persoon heeft gehuild toen hij zag dat er Israëlische soldaten liepen op de plaats waar zo veel Joden zijn vermoord. Als dat geen mitswa is dan weet ik niet wat dat wel is. Ik word ziek van u en anderen zoals u die het nodig vinden om jullie prekerige, dagelijkse dosis bijtende vuilnis over ons uit te storten. Het is in de eerste plaats God die het toestond dat de Holocaust plaatsvond.”

Anderen reageren ingetogener. Ze laken het feit dat rabbijn Aviner alle Polen over één kam scheert en met geen woord rept over Duitsers, Italianen, Fransen of Nederlanders die in de oorlog ook niets of weinig deden om Joden te helpen.

Een reisgids heeft een opinieartikel ingezonden naar Yediot Ahronot waarin de auteur stelt dat Israëlische jongeren tijdens excursies naar de vernietigingskampen niet verteld moet worden dat de staat Israël het gevolg is van de Holocaust. „Het is gemakkelijk te bewijzen dat de staat Israël gesticht is ondanks de Holocaust en niet vanwege de Holocaust.”